حمزه بن عبدالمطلب، عموى پيامبر گرامى اسلام (ص) دو سال
پيش از ولادت رسول خدا (ص) ديده به جهان گشود. در ميان جوانان قريش در دلاورى
و بزرگوارى برجسته و در آزادانديشى، آزادمنشى و ستم ستيزى سرآمد بود. سلحشورى
و توان رزمى وى همزمان با آغاز دوره جوانى نمودار شد.
آن آزادمرد، حتى پيش از پذيرش اسلام، از رسول خدا (ص) در برابر آزارهاى مشركان
حمايت مىكرد، گرويدن وى به اسلام موجب سربلندى دين خدا شد; زيرا پس از آن
مسلمانان از انزوا بيرون آمدند و قريش با درك پشتيبانى توانا و استوار حمزه از
پيامبر اكرم(ص) از آزارهاى خود كاستند و رفتارشان با رسول خدا و مسلمانان
ملايمتر شد.
حمزه همراه ديگر مسلمانان به مدينه هجرت كرد و خدمات
ارزندهاى بويژه درامور نظامى ارائه داد. پيامبر اكرم (ص) به مسائل دفاعى حكومت
نوبنياد خود اهتمام خاصى داشتند. ايشان با تشكيل گروههاى رزمى درصدد برآمدند
امنيت مدينه را تامين كرده، مسلمانان را براى رويارويى با دشمنان آماده سازند.
بر اين اساس هفت ماه پس از هجرت، نخستين گروه گشتى رزمى را به فرماندهى حضرت
حمزه اعزام نمودند. گرچه اين رويارويى بدون درگيرى پايان يافت ولى نشانهاى از
اقتدار سپاه اندك اسلام در برابر كاروان بزرگ مشركان بود.
رسول گرامى اسلام (ص) در ربيعالاول سال دوم هجرت غزوه
«ابواء» را تدارك ديد و درجمادىالاولى غزوه «ذات العشيره» را به قصد تعقيب
كاروان قريش سازماندهى كرد. در اين دو غزوه نيز پرچمدار سپاه اسلام، حضرت حمزه
بود. آن رزمنده نستوه در جنگ بدر حضورى درخشنده داشت. اين نبرد با امدادهاى
الهى و دلاورىهاى بىمانند اميرمومنان على (ع) و سلحشورى حمزه، با پيروزى
قاطع سپاه اسلام به پايان رسيد. در اين پيكار تنى چند از سران كفر به دست
تواناى حضرت حمزه به هلاكت رسيده يا به اسارت درآمدند. سيدالشهدا حمزه بن
عبدالمطلب در غزوه «بنى قينقاع» پرچمدار سپاه اسلام بود. يهوديان بنى قينقاع
نخستين گروه يهود بودند كه با اسلام اعلام جنگ نمودند، سپاه اسلام قلعه آنها را
محاصره كرد. آن‌گاه رسول خدا (ص) آنان را از مدينه تبعيد نمود و اموالشان را
مصادره كرد.
يك سال پس از جنگ بدر، غزوه احد با هدف مقابله با
مشركانى كه براى انتقامگيرىاز مسلمانان و جبران شكست بدر به سوي مدينه آمده
بودند آغاز گرديد. حمزه و برخى ديگر از مسلمانان سلحشور، معتقد به جنگ برون
شهرى بودند، حمزه بهرسول خدا عرض كرد: «سوگند به آن كه قرآن را بر تو فرستاد
امروز دست به غذا نخواهم برد، مگر آنكه بيرون مدينه با شمشير خود بر دشمن
بتازم!» حضرت حمزه از معدود قهرمانانى بود كه در جنگ، نشان بر خود مىنهاد و
بدين وسيله خود را به دوست و دشمن معرفىمىكرد. او نمونهاى از شجاعت و دليرى
در ميدان نبرد بود، خود را به اعماق صفوف دشمن مىرساند و با دشمن درگير
مىشد، از قدرت بازوى برجستهاى بهرهمند بود. در احد با دو شمشير پيش رسول خدا
مىجنگيد و مىگفت: «من شير خدا هستم!»
در احد، به هنگام تهاجم دشمن، وفادار و ثابت قدم از
رسول خدا دفاع مىكرد و توانست سى مشرك جنگجو را به هلاكت برساند. ولی کینه
دیرینه هند همسر ابوسفیان که پدر و برادر خود را در جنگ بدر بدست جنگجوی حمزه
بن عبدالمطلب از دست داده بود، او را واداشت که غلام حبشی خود، «وحشى» را در
صورت به شهادت رساندن حمزه، وعده آزادی و رهایی از بردگی دهد. بدین گونه حین
جنگ حضرت حمزه بن عبدالمطلب با زوبین غلام که در كمين آن سردار دلاور بود، مورد
نشان قرار گرفته شد و آن بزرگوار پس از عمرى جهاد در راه خدا و يارى پيامبر
گرامى به ملكوت اعلى پيوست و آن سردار رشيد، شهيد شاهد بارگاه الهى شد. رسول
خدا (ص) در منزلت او فرمود: «سالار شهيدان در روز قيامت نزد خداوند حمزه است»
قبر مطهر حمزه سيد الشهدا در قبرستان احد (محل واقعه جنگ احد) در مدينه منوره
واقع شده و مزار آن سردار شهيد و ديگر شهيدان احد همواره زيارتگاه عاشقان و
عارفان الهى و الهام بخش جهاد و شهادت به مبارزان بوده است.
السلام
عليك يا عم رسول الله
السلام عليك يا خير الشهداء
السلام عليك يااسد الله و رسوله
منبع:
ماهنامه كوثر شماره 11
