درختان همواره در زندگي بشر موثر بوده اند. قرنهاست كه
آدمي در سايه شاخسارشان از شدت گرما و تابش خورشيد در امان مانده و از ميوه هاي
الوان و شيرينشان بهره مند گشته است. آواي پرندگان كه در لابلاي شاخسارشان مأوا
گزيده اند روح و جانش را صفا بخشيده و قلب وي را مملو از خوشي و شادابي نموده
است. در دل زمستان سرد نيز بار ديگر به مدد هيمه اي كه از تنه درختان فراهم
آورده و آتشي كه از آن افروخته سرما و يخبندان را تاب آورده و با آنها دست و
پنجه نرم كرده است. و بار ديگر اين شكوفه هاي زيباي درختانند كه به او نويد فرا
رسيدن بهاري دل انگيز را مي دهند.
به اين ترتيب بهره مندي هايي كه از درختان عايد بشر مي گردد بيشمار است و اگر
درختان را نعمات الهي بدانيم، سخني به گزاف نگفته ايم. شايد به همين دليل است
كه انسانهايي فرهيخته نظير شعرا و بزرگان و اساتيد در زمينه ادبيات و نيز
پيشوايان و بزرگان ديني همواره آنرا مد نظر قرار داده و بدان توجه نموده اند.
چنانچه سعدي شاعر بزرگ ايراني در اين زمينه مي گويد:
برگ درختان سبز در نظر هوشيار
هر ورقش دفتري است معرفت كردگار
پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد (ص) و امام جعفر صادق
(ع) در پاره اي از احاديث خود به اهميت درخت و درختكاري اشاره نموده اند:
پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده اند:
مَن نَصَبَ شَجَرَةً و صَبَرَ عَلى حِفظِها و الِقيامِ
عَلَيها حَتّى تُثمِرَ كانَ لَهُ في كُلِّ شَىءٍ يُصابُ مِن ثَمَرِها
صَدَقَةٌ عِندَ اللهِ؛(1)
هر كس درختى بكارد و در نگهدارى آن بكوشد تا ميوه دهد، در برابر هرچه از آن
ميوه به دست آيد، پاداشى نزد خدا خواهد داشت.
إن قامَتِ السَّاعَةُ و فِي يَدِ أحَدِكُم فَسيلَةٌ،
فإنِ استَطاعَ أنْ لايَقومَ حَتّى يَغرِسَها، فَليَغرِسْها؛(2)
اگر قيامت فرا رسد و در دست يكى از شما نهالى باشد، چنانچه بتواند برنخيزد تا
آن را بكارد، بايد آن را بكارد.
ما مِن رَجُلٍ يَغرِسُ غَرساً إلاّ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ
مِنَ الأجرِ قَدرَ ما يَخرُجُ مِن ثَمَرِ ذلِكَ الغَرسِ؛(3)
هر كه نهالى بكارد، خداوند به مقدار ميوهاى كه از آن درخت به دست مى آيد، در
نامه اعمال او پاداش مى نويسد.
امام صادق عليه السلام فرموده اند:
لاتَقطَعُوا الثِّمارَ فَيَبعَثَ اللَّهُ عَلَيكُم العَذابَ صَبًّا؛(4)
درختان ميوه را قطع نكنيد كه خداوند بر شما عذاب فرو مى ريزد.
اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللَّهِ ما عَمِلَ النّاسُ
عَمَلاً اَجَلَّ و لاأطيَبَ مِنهُ؛؛(5)
كشت كنيد و درخت بنشانيد؛ به خدا قسم آدميان كارى برتر و پاكتر از اين نكرده
اند.
امروزه با صنعتي شدن جوامع بشري درختان نقش مهم تري در
زندگي بشر ايفا مي كنند، از سويي مقدمات پيشرفت بيشتر صنعت و فناوري را موجب مي
شوند و منابع تامين كننده محصولاتي نظير وسايل چوبي، مبلمان، لوازم التحرير
(كاغذ، انواع مدادهاي مختلف) الوار و هزاران محصول ديگر محسوب مي شوند و از سو
ي ديگر به منزله ريه هاي يك شهر تلقي شده و نقش مهمي در تامين سلامت اعضاي
جامعه را ايفامي كنند. اين مورد اخير از مورد قبل مهم تر مينمايد.
چرا كه به دليل فعاليت كارخانجات صنعتي و نيز ازدياد وسايط نقليه عمومي و
فعاليت روزانه آنها در سطح شهرهاي بزرگ از جمله تهران آلاينده ها و گازهاي مهلك
و خطرناكي نظير دي اكسيد كربن در هواي شهرها فزوني يافته و سلامت افراد را
تهديد مي كند. و افزايش هر چه بيشتر اين مواد آلاينده كاهش ميزان اكسيژن در هوا
را سبب مي شود و اين وضع نامساعد گروههاي آسيب پذير نظير بيماران ريوي و قلبي،
سالخوردگان و كودكان را بيشتر تهديد مي كند.
در چنين شرايطي مساله درخت و درختكاري راه حلي مناسب براي مبارزه با آلودگيهاي
مذكور به شمار مي آيد. ايجاد جنگلهاي مصنوعي و فضاي سبز در اطراف شهرهاي بزرگ
به تاسيس كار خانجات توليد اكسيژن مي ماند.
در همين راستادر ايران اسلامي كه ملهم از تعاليم ادبي و ديني مي باشد كه خود
دستاورد فرهنگ غني اسلامي ايراني است، روزي را به درخت و درختكاري اختصاص يافته
و آن را روز درختكاري نام نهاده اند. به اين ترتيب همه ساله در روز 15 اسفند
ماه كه آخرين ماه فصل زمستان است در حاليكه همه ايرانيان خود را براي استقبال
از روزهاي پر طراوت بهاري آماده مي كنند. نهالهاي جوان به دست خاك مهربان صبور
و مقدس ايران اسلامي سپرده مي شود تا به درختاني نيرومند و سرسبز بدل گردند و
به اين ترتيب گامي در آبادي ايران اسلامي برداشته مي شود و نيز امري خداپسندانه
انجام مي گيرد كه وارستگاني چون پيامبر گرامي اسلام و حضرت امام جعفر صادق (ع)
آن را واجب الاجرا دانسته اند.
پي نوشتها:
1. ميزان الحكمه، ح 9143.
2 . كنزالعمّال، ح 9056.
3 . همان، ح 9057.
4 . الكافى، ج 5، ص 294.
5 . بحار الأنوار، ج 103، ص 68.
منبع:
صدا و سيما
ي جمهوري
اسلامي ايران
