آنچه در پي خواهيد خواند، حکمتي است در قالب شعر که يکي از ارکان محوري فلسفه يا بهتر بگوييم "حکمت صدر المتألهين شيرازي" را منعکس مي سازد. لُب سخن صدرا در اين اشعار چيزي نيست جز تفسيري بر اين کلام مولي الموحدين در دعاي شريف کميل که: "لا يُمکن الفرار مِن حکومتک" بي شک تبيين اين معنا آنگاه در ذهن خوانندگان وضوح بيشتري خواهد يافت که به آثار گران سنگ اين فيلسوف توحيدي رجوع کنند:

هست اشياء جمله در تسبيح حق خواه گويا، خواه خاموش از نطق جمله اشياء لمعه اي از نور اوست خواه دشمن گير، خواهي گير دوست از ميِ شوقش همه گرديده مست خواه مومن گير، خواهي بت پرست سرعت افلاک و سنگيني خاک جملگي از شوق آن بي چون پاک اصطکاک باد هم از ياد اوست اضطراب آب هم از دادِ اوست عنصر و افلاک هر دو در طواف در طلب هم تيره دل، هم سينه پاک جمله در هستي طلب کار ويند در روش هر يک گرفتار ويند چرخ اندر بندگي مدهوش او از کواکب حلقه ها در گوش او دست يکديگر همه بگرفته اند از پي هم در طريقش رفته اند پابرون ننهاده يک تن زين طريق در روش با يکدگر گشته رفيق يک قدم ننهاده جز در طاعتي جز به ياد حق نبوده ساعتي چرخ و انجم گام زن در راه او دائم از شوق او اندر جستجو علوي و سفلي همه در کوششند ساکن و جنبان همه در جوششند يک قدم ننهاده کس زين خط برون نيست کس را آگهي از چند و چون آتش اندر سينه، گردون در غمش شب سيه پوشد فلک در ماتمش جملگي پا گشت و اندر وي شتافت پاي تا سر ديده شد او را نيافت ليک آن کو يک قدم دارد سبق مي ربايد عقل و هوش از قرب حق هرکه را گامي در اين ره پيش گشت در نهادش نور هستي بيش گشت

 

از مجموعه اشعار حکيم صَمداني و عالم رباني صدرالدين محمدبن ابراهيم شيرازي (ملاصدرا)
[۱۰۵۰-۱٩٧  هجري قمري ]

---

منبع: پايگاه اينترنتي احياء   Ehyaa.net