1 ـ مِن اَخلاقِ الاَنبياء التَّنّظُّف
نظافت موجب پاكى جسم است |
نظافت مايـه آرام جـان است |
امـام هشتمين فرمود بـا خلق |
نظـافت شيـوه پيغمبران است |
2 ـ صاحِبُ النّعمَةِ يَجِبُ ان يُوَسِّعَ عَلى عِيالِهِ
توانگر را بوَد واجب كه بخشد |
زن و فـرزند را از مال دنيـا
|
دهـد وسـعت به امر زندگانى |
بـه شـكر نعـمت حى ّ تـوانا
|
3 ـ مَن لَم يَشكُرِ المُنعِمَ مِن المَخلوقين لَم يَشكُر اللهَ عزّوجلّ
شـنيده ام كه علـى بن موسـى كاظم
|
خديو طوس، بفـرمـود نكته اى
زيبـا |
كسى كه نيكويى خلق را نداشت سپاس |
نكـرده است سپـاس خداى بـى
همتـا |
4 ـ الايمانُ اداءُ الفرائضِ و اجتِنابُ المَحارِم
فرمود رضــا امام هشتم |
انجام فرائــض است ايمان
|
دورى ز محرّمات و زشتى |
پرهيز ز ناصواب و عصيان |
5 ـ لَم يَخُنكَ الاَمين، وَ لكِن ائتَمَنتَ الخائِنَ
تكسى كه بيـم ندارد ز كردگار عليم |
وِرا به خدمت خلق خدا مكن
تعيين |
امين نكرده خيانت، تو از ره غفلت |
امين شمـرده خيـانت شعار
بدآيين |
6 ـ الصَّمتُ بابٌ مِن ابوابِ الحِكمة
زبـان تو گـر تحـت فرمان نباشد |
خموشـى گزيـن، تا نيفتى به
ذلـّت |
على بن موسـى الرضا راست پندى |
سكوت است بابـى ز ابواب حكمت
|
7 ـ الاَخُ الاَكبرُ بِمنزِلةِ الاَب
برادر چو دانا و شد و آزموده |
وِرا با پـدر مـى شمارش برابر |
بگفتـا امـام بحق، نور مطلق |
به جاى پـدر هست، مهتر برادر |
8 ـ صديقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقلُهُ و عَدُوُّه جَهلُهُ
بــه نزديـك نـادان بـوَد تـار گيتى |
ز دانـش بكـن گـيتـى تـار
روشـن |
بفرمود فرزنـد موســى بـن جعفـر |
تو را عقل يار است و جهل است
دشمن |
9 ـ التَّوَدُّدُ الى النّاسِ نِصْفُ العَقلِ
هميشـه در پـى تيـمـار بينـوايان باش |
كمك به خلق، ز كردار خـالق
احـد است |
امام راست در اين رهگذر، كلامى نغـز |
كه در معاشرت خلق، نيمى از
خرد است |
10 ـ التَوَكُلُ اَن لاتَخافَ اَحداً اِلاّ اللهَ
بزن بـر لطـف حق دست توكل |
كـه لطف ايـزدى باشد تو را بس |
توكـل آن بـوَد كـاندر دو عالم |
به غير حق نـترسى از دگر كس |
11 ـ اَفْضَلُ ما توصَلُ به الرَّحِمِ كفُّ الاَذى عَنْها
فرمـود رضـا ولـى ّ مـطـلق |
گنجينـه علم و فضل و احسـان |
بهتر صلـه رحـم به گيتى است |
خـوددارى از گـزنـد ايشـان |
12 ـ اَحسَنُ النّاسِ مَعاشاً مَن حَسُنَ معاشُ غيرِهِ فى معاشِه
بهتـرين رهـرو به راه زندگـى است |
آن كه همچـون شمع روشنگـر
بـوَد |
مردمـان در پرتـوش راحـت زينـد |
زندگـى در خـدمتش بـهتـر بــ
وَد |
13 ـ العَقلُ حِباءٌ مِنَ اللهِ و الادَبُ كُلْفَة
رضـا سبـط پاك رسـول امين |
كه نتـوان سـر از خدمتش تافتن |
بگفتا: خرد بخشش ايـزدى است |
ادب را به كوشش تـوان يافـتن |
14 ـ لَيسَ لِبَخيلٍ راحةٌ و لا لِحَسودٍ لَذّةٌ
بخل رنج است و حسادت محنت است |
از ولـى ّ آمـوز درس
عبـرتـــى |
راحتـى در بخــل نتـوان يـافـتن |
در حسـد هـرگـز نيـابـى
لذّتــى |
15 ـ مَا الْتَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ اِلاّ نُصِرَ اَعظَمُهُما عَفواً
عفــو آييـن بزرگـــان باشـــد |
بـخشش آييـنـه دورانـديـش
اسـت
|
دو گـروهـى كه به جنگنـد و ستيـز |
نصرت آن راست كه عفوش بيش است |
16 ـ عَونُك لِلضَّعيفِ اَفضَلُ مِنَ الصَدَقَة
سخنـى دارم از امـام همام |
كـه مفيد است بهر هر طبقه
|
دستگيرى ز ناتوان و ضعيف |
به يقين، بهتر است از صدقه |
17 ـ المُؤمِن اِذا اَحسَنَ استَبشَرَ وَ اِذا اَساءَ استَغفَرَ
گر ز بخت بد به كس بد كرده اى |
هان، مشـو نوميـد از درگاه
ربّ
|
مـؤمن ار نيكى كنـد شادان شود |
ور كند بد، مى كنـد بخشش طلـب |
18 ـ المُسلِمُ الّذى سَلِمَ المُسلِمون مِن لِسانه وَ يَده
شـنو پند فرزند موسـى بن جعفر |
امـام بحـق، مـاه بـرج امـامت
|
كسـى هسـت مُسلم كه باشند مردم |
ز دست و زبانش به امن و
سلامت |
19 ـ لَيسَ مِنّا مَن لَم يأمَن جارُهُ بَوائِقَه
به همـسايه نيكى كن اى نيكمرد |
كه همـسايه را بر تو حقها
بوَد
|
از آن كس كه همسايه ايمن نبُود |
بـفرمود مـولا: نـه از ما
بوَد |
20 ـ التواضُعُ ان تُعطى النّاس مِن نَفسِك ما تُحبّ ان يُعطوك مِثلَه
چنان سـر كن اى دوست با نيك و بد |
كه باشـد ز تـو نيك و بد در
امـان
|
تـواضع چـنان كن به خـلق خـداى |
كه خواهـى كنـد خلق با تو
چنـان |
21 ـ مِن علاماتِ الفقيهِ الحُكم و العِلم و الصَّمت
بصيـر بـاش به احكـام دين حق كه خداى |
از آن فقيه كه دانا به حـكم
اوست رضاست
|
نشـانـه هـاى فقـاهـت به نزد پـير خرد |
قضـاوت بحـق و دانـش و سكوت
بجاست |
22 ـ الصَّفح الجميلُ العفوُ مِن غيرِ عِتاب
عفو چون كرده اى خطاب مكن |
كار بـى جا و نـاصـواب مكن
|
وه چه نيكوسـت، عفـو بى منّت |
عفو كـردى اگـر، عتـاب مكن |
23 ـ لايَأبَى الكرامَةَ الاّ الحِمارَ
بشـنـو كـلـام نـغـز فـرزنـد پيمبر |
گفتـار او روشـنـگـر شبهاى
تار است
|
جز مردم احـمـق نتـابـد رخ ز احسان |
هر كس كند احسان مردم ردّ،
حمار است |
24 ـ السّخى ّ يأكُل مِن طَعامِ الناس لِيأكُلوا مِن طَعامِه
سخـى مى خورد نان ز خوان كسان |
كه مردم به رغبت ز خوانش
خورند
|
بخيـل از سـر بخـل نان كسـى |
نيـارد خـورد تا كه نانش
خورنـد |
25 ـ السّخى ُّ قريبٌ مِن اللهِ، قريبٌ مِن الجنّة، قريبٌ مِن الناسِ
سخـاوتمنـد هرگز نيست تنهـا |
كه تنـهايى نصيب ديگران است
|
سخـى باشد قريـب رحمت حق |
به نزديك بهشت و مردمان است |
26 ـ صديقُ الجاهِلِ فى التَّعَب
به نـادان مكـن دوستى ، چون تـو را |
گـدازد ز كـزدار خـود روز و
شب
|
بگفتـا علــى بن موسـى الـرضـا |
رفاقـت به نـادان غـم اسـت و
تعب |
27 ـ اَفضَلُ العَقلِ معرفَةُ الاِنسانِ بِربّه
ز خـاطر مـبر شـكـر يزدان پـاك |
كه شـكـر نعـَم نعمـت افزون
كنـد
|
بهين دانش اى دوست، آن دانشى است |
كه ات رهـبرى سوى بـى چـون
كند |
28 ـ مَن رَضى َ باليَسيرِ مِنَ الحَلال خفّت مَؤونتهُ
رضـا بـاش بر داده كردگـار |
كـه خشنـودى از حق بوَد بندگى |
اگر شـاد گـردى به اندك حلال |
سبـك بـگـذرى از پل زندگـى |
29 ـ مَن رَضى بالقَليل مِن الرِزقِ قُبِلَ منه اليسيرُ مِنَ العمَل
كلامـى شنـو از شهنشاه طـوس |
ولـى ّ خـداونـد و سبـط رسـول
|
چون بر رزق اندك رضايى ، خداى |
كنـد طـاعـت انـدكـت را قبول |
30 ـ الصَّمتُ يَكسبُ المحبّةَ و هو دليلٌ على كُلِّ خيرٍ
ز حسن خموشى و اوصاف آن |
چنين گفت شاه خراسان، رضا |
خموشـى به بار آورَد دوستـى |
شـود رهگشـاى همه خوبهـا |
31 ـ مَن حاسَبَ نَفسَه رَبِحَ و مَن غَفَلَ عَنها خَسِرَ
تواى كه ديده فرو بسته اى ز كرده خويش |
هميشـه زشتـى احـوال ديگران
بينـى
|
حساب نفس بدانديش كن كه سـود برى |
شوى چو غافل از اعمال خود
زيان بينى |
32 ـ مَنِ اعتَبَرَ اَبصَرَ وَ مَن اَبصَرَ فَهِمَ و مَن فَهِمَ علِِمَ
امام راسـت كلامـى كه مرد بـاتدبير |
هزار نكتـه از آن يك كلام مى
خـواند |
كسى كه عبرت گيرد بسـى شـود بينا |
كسـى كه بينــا گردد بفهمـد و
داند |
33 ـ افضَلُ المالِ ما وُقى َ به العِرضُ
توانـگر را بگـو امروز كـن ايثار سيم و زر |
كه فردا سيـم و زر در اختيـار
ديگـران باشد |
بهين مـال آن بوَد كان موجب حفظ شرف گردد |
اگر در راه ديگر صرف شد، حاصل
زيان باشد |
34 ـ المُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَم يُخرِجهُ غَضَبُهُ مِن حَقّ
سخنـى بشنـو از امـام غريـب |
تا شـود علم و دانشـت افـزون |
مـرد مـؤمن اگر به خشـم شود |
نـرود از طريـق حـق بيـرون |
35 ـ المُؤمِنُ اِذا قَدرَ لَم يَأخُذُ اَكثَرَ مِن حَقّه
نكـته اى بشنـو ز فرزند رسـول |
آن كه مـردم را امـام و
پيشواست |
گـر كه قـدرت دست مؤمن اوفتاد |
بيشتر از حـقّ خود هرگز
نخواست |
36 ـ النّظَرُ الى ذرّيّةِ محمّدٍ عبادَةٌ
بكـن عادت به كردار بزرگـان |
كه نتوان كرد آسان ترك عـادت |
نظر كـردن به فرزنـد پيمبـر |
بوَد در پيش مرد حق، عبادت |
37 ـ اِنّما الحِميَةُ مِن الشَّى ءِ الاِقلالُ مِنهُ
شنـو از علـى بن موسى الرضـا |
كلامى كه افزاديت عقـل و هـوش
|
چو پرهيز خواهـى كنى از خوراك |
به كـم خوردن خوردنيهـا
بكـوش |
38 ـ لايَعدمُ العُقوبَةَ مَن اَدرَعَ بالبَغى ِ
گو به آن كس كه ظلـم كرد فزون |
كـه عقـوبـت نـبـوده نشمـارد
|
گـر بخـواهـد زيَـد به آرامـش |
كيـفـر روزگـار نــگــذارد |
39 ـ لاتَطلُبوا الهُدى فى غَيرِ القُرآنِ فَتَضِلّوا
بـگـفـتـا رضـا، ماه برج ولايت |
هدايـت مجـوييـد از غيـر
قـرآن
|
بـجـز راه قـرآن مـپـوييد راهى |
كـه گـمراهى آخر بوَد حاصـل
آن |
40 ـ مِن عَلامةِ ايمانِ المُؤمِنِ، كِتمانُ السِّر و الصَّبرُ فى البأساء و
الضرّاء و مُداراة النّاس
از عـلامـات مرد حق باشد |
رازدارى و صـبر بر سختى |
با مـدارا بـه مردمان پويـد |
راه آزادگـى و خـوشبـختى |
منبع:
شبكه امام رضا (ع)