دهه اول ماه محرم با شور وشوق خاصی همراه بود. محرم 2008
درمرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن بنا به نظر بسیاری از مراجعین و شرکت کنندگان در
مراسم سوگواری سرور وسالار شهیدان درفضایی کاملا متفاوت و منحصر به فرد
برگزارشد. برای بسیاری از شرکت کنندگان، مراسم محرم امسال از نظم و سیاق خاصی
برخوردار بود که در طول سه دهه پیشین فعالیت این مرکزبی سابقه بوده است.
گفتگوهای بعد ازمراسم مردم و پرسشهایشان درخصوص دلایل این اتفاق، بهانه ای شد
تا مصاحبه ای با حجت الاسلام والمسلمين احمد بحرینی انجام دهیم و موضوع را با
خود ایشان طرح کنیم. بخش اول این مصاحبه اینک پیش روی شما است. باهم می خوانیم:
با عرض تشكر از اينكه وقتتان را برای
مصاحبه در اختيار ما قرار داديد ميخواستيم سئوالاتی ییرامون برنامه پرشكوه
محرم امسال و ساير فعاليتهای اين مركز و بهطور كلی در رابطه با نقش اين مركز
در جهت معرفی فرهنگ اسلام ناب محمدی بر پايه تعاليم اهل بيت عصمت و طهارت (ع)
با شما در ميان بگذاريم .بسم الله الرحمن الرحیم
بنده هم به نوبه خود تشكر ميكنم از تمام دست اندركاران برنامه امسال كه باكمال
خلوص نيت و تنها به احترام و عشق اباعبداللهالحسين (ع) مراسم امسال را به
مراسمی به ياد ماندنی تبديل كردند . و همچنين از تمام عزاداران حسينی كه با
حضور و حمايت مادی و معنوی خود به اين مراسم شور و حال خاصی را بخشيدند .
انشاءالله خداوند رحمان و رحيم اين عبادات ما بپذيرد و صاحبان عزا ، اهل بيت
عصمت و طهارت عليالخصوص بيبی فاطمه زهرا (س) و آقا امام زمان (عج) از
ما راضی باشند
بیشتر مراجعه کنندگان وشرکت کنندگان
مراسم محرم امسال به خصوص ایام تاسوعا و عاشورا بر این عقیده اند که تحولی قابل
توجه در مرکز صورت گرفته که در طی سی سال اخیر بی سابقه است. ریشه این اتفاق در
کجااست وچه گونه چنین تحولی در این مرکز صورت گرفته است درحالیکه پیشتر شاهد
چنین اتفاقی نبودیم حال آنکه شاید پیشتر شرایط بهتری مهیا بود؟
واقعیت این است که مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن در یکی از
بهترین مناطق ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است. از نظر موقعیت جغرافیایی و
استراتژیک این مرکز در جایی واقع شده که عملا گذرگاه اغلب کسانی است که به
آمریکا وارد یا خارج می شوند. خود این مهم به علاوه وجود بافت جمعیتی تحصیلکرده
و فرهیخته مسلمانان آمریکا در کنار بستر بسیار مناسب فرهنگی و تشنگی ملموس
معنوی در جامعه امروز غرب باعث شده است که این مرکز به خودی خود دارای پتانسیل
بسیار قوی و پرجاذبه باشد حال آنکه عدم شناخت اين توان بالقوه و برنامه
ريزی های مقطعی و كوتاه مدت و گهگاه ايجاد شبهه فعاليتهای سياسی و نه مذهبی، بی
توجهی به خواستهای مردم وعدم رعایت استانداردهای موجود درجامعه امروز آمریکا در
کنار عوامل متعدد دیگر باعث شده بود که این پتانسیل بالقوه وقوی هیچگاه به
فعلیت نرسد. این درحالی است که به نظر من پتانسیل این مرکز درحال حاضر به گونه
ای است که درصورت مهیا بودن شرایط و تمهید مقدمات می تواند به مثابه یکی از
قطبهای دنیای اسلام در غرب مطرح شده و محوریت جریان شیعی در آمریکا را به دوش
بکشد.
از عمده دلایلی که باعث تحلیل توانمندی های مرکز و مانع از به فعلیت رسیدن
پتانسیل های بالقوه آن است می توان به چند مورد به صورت مختصر اشاره داشت که
عبارتند از:
الف: افراط وتفریط های بی ریشه، غلط و ناسازگار با تعالیم اسلامی و واردکردن کج
سلیقگی های شخصی در مدیریت در کنار جهت گیری های فردی سیاسی واجتماعی و بعضا
عقیدتی
ب: عدم تحمل دیگران و فراموش کردن تساهل و پذیرش عقاید دیگر درچارچوب باورهای
اسلامی به نحوی که دایره بسته ای از عقاید تند آمیخته با تنگ نظری در گذشته
موجب فراری دادن بسیاری از افراد از این مرکز شد. این موضوع درکنار عدم تحمل
عقاید دیگر و رفتار به شیوه ای کاملا دور از آداب اسلامی، منجر شده بود که
بسیاری از افراد بعضا مخلص و بی ادعا برای حفظ حرمت خود و خانواده هایشان از
مرکز تعلیمات اسلامی دور شوند.
ج: گروه گرایی ، باند بازی و سیاسی کاری به حد افراط به گونه ای که حتی
جریانهای معتدل حق ورود و اظهار نظر در تصمیمات و جریانها را از دست دادند.
د: فقدان رهبری و مدیریت منسجم با دیدگاه وسیع و دورنگر. نبود ذهنیت دوراندیش و
تصمیم گیر کلان باعث شده بود که تمام برنامه ها به صورت لحظه ای و درآن واحد
اجرا و پیاده شود واز همین رو نقاط ضعف و سوء مدیریت بسیار واضح و آشکار می
نمود.
هـ: دخالت و مداخله مستقیم و غیر مستقیم جریانها و نیروهای خارج ازمرکز بر
تصمیمات ونحوه اجرای برنامه های مرکز به گونه ای که این دخالت ها در موارد
متعددی نحوه فعالیت مرکز را مختل و هماهنگی ارگانیک واندام وار مرکز را فلج می
کرد.
البته هر کدام از این موضوعات که به صورت تیتر وار مورد اشاره قرار گرفت، خود
توضیحات مبسوط ومفصلی را می طلبد که در حال حاضر از حوصله این مصاحبه خارج است.
بسیاری از مردم معتقدند درحال حاضر گونه
ای از نظم و انسجام در برنامه های مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن قابل مشاهده
است. فکر می کنید چرا چنین برداشتی از مرکز به وجود آمده است و ریشه این موضوع
در کجاست؟
در قدم اول ما سعی کردیم کارمان را با برنامه شروع کنیم. بنا را بر برنامه ریزی
و حرکت بنیادین گذاشتیم. سعی کردیم با مدیریت بحران ودرک شرایط برنامه ریزی
کنیم نه اینکه منتظر اتفاقات باشیم وبعد ببینیم چه کار باید کرد. خیر . از همان
ابتدا سعی کردیم تا با شناسایی نقاط ضعف و شبیه سازی شرایط، برای موقعیت های
گوناگون برنامه ریزی کنیم و بادست پر وارد میدان شویم.
ما به شدت ازهمان ابتدا از باند بازی و جریان سازی پرهیز کردیم و درحد توان با
ادامه این جریانات در مرکز ممانعت کردیم. در عین حال درحد توان خودمان نیز از
دخالت و مداخله این جریانهای خارج از مرکز بر امور مرکز مخالفت و مقابله کردیم.
اصل را بر شفاف سازی ، اعتماد سازی عمومی به همراه تنش زدایی قرارداریم و تلاش
کردیم تا با برنامه ریزی متناسب و مناسب نیازهای روزجامعه و البته در حد توان
موجود گام برداریم. طبیعی است که برای اجرای هر بخش از برنامه ها با موانع و
واکنشهای متفاوت و مختلفی روبرو شدیم که البته هرکدام از این موانع در کند کردن
سرعت ما در سیر به سمت مسیر مطلوب بی نقش نبودند. اما به هرحال ما نسبت به وعده
و قولی که در پیشگاه خدای خودمان داده ایم مسئولیم واین موانع شاید بتوانند
سرعت پیشرفت کار را کم کنند اما قادر به توقف ما نبوده و نیستند.
شناخت درست از مخاطب یکی از گامهای اساسی در مدیریت علمی است. ما با شناختی که
از مخاطب خود در مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن پیدا کرده ایم در تلاشیم تا هرچه
بیشتر نظم و انضباط شناخته شده در سیستم های موجود را که درمیان مردم تسری
یافته، به برنامه های مرکز نیز انتقال دهیم. درگذشته انجام برنامه های مذهبی و
مراسم تابع نظم و انضباط خاصی نبود و سلیقه های فردی همواره بر نحوه اجرا و حتی
ساعات برنامه تاثیر می گذاشتند. ما سعی کردیم طی دو سال گذشته علاوه بر ارائه
سرویس منظم و درخور شان و مرتبت مردم و مراجعین، نظم وانضباط مورد انتظار مردم
را مطابق با استانداردهای روز دنیا ارائه دهیم درحالیکه احترام به مردم، رعایت
شئون اجتماعی و برخورد مناسب با مراجعین را در سرلوحه تمامی برنامه هایمان
قراردهیم.
موضوع شفافیت فعالیتهای مالی، یکی از
موضوعات بسیار مورد توجه مردم و مراجعین است. برای روشن شدن فعالیتهای مالی
مرکز آن هم در کشوری مثل آمریکا که مسایل مالی و مالیاتی بسیار مهم و حیاتی
است، چه کرده اید؟
دربدو حضور اینجانب عدم اعتماد مالی مردم به فعالیتهای
مرکز کاملا محرز بود. این عدم اعتماد باعث شده بود که مردم بسیار با احتیاط با
مرکز برخورد کنند یا حتی از اینکه نامشان در لیست کمک دهندگان به مرکز عنوان
شود احتراز می کردند. بسیاری از مردم علیرغم تمایلشان نسبت به کمک به مرکز به
دلیل این سوء تفاهمات، تمایلی نداشتند به مرکز کمک مالی کنند درحالیکه تبلیغات
دروغین بسیاری نیز شده بود که این مرکز از سوی ایران تغذیه مالی می شود و با
توجه به حساسیت های موجود از سوی دولت آمریکا، نگاهی منفی نسبت به ادامه
فعالیتهای مرکز وجود داشت.
شفاف سازی وضعیت مالی مرکز یکی از اولین اقداماتی بود که با توجه به حساسیت های
موجود، مورد توجه قرار گرفت و با رعایت تمامی موازین واصول رایج مالی این کشور
ما اقدام به ارائه گزارش فعالیت مالی مرکز نمودیم و گزارش مذکور را دردیدعموم
قراردادیم. نصب گزارش مالی مرکز در انظار عموم و وبسایت مرکز درکنار رعایت دقیق
مقررات مالی آمریکا، حاکی از شفافیت کامل فعالیت ما بود و برهمگان محرز شد که
این مرکز با برنامه های قابل قبولی که دراین مدت ارائه کرده است، وابستگی مالی
به جایی ندارد و شاید تنها مرکز اسلامی باشد که به راحتی تمام گزارش مالی خود
را روی وبسایت قرارداده و تمام گردش مالی و صورت هزینه های آن برای عموم قابل
رویت است.
گذشته مالی مرکز چگونه بود و چرا چنین
ذهنیتی ایجادشده بود؟
در ابتدای ورود بنده به مرکز تعلیمات اسلامی، بدهی موسسه
رقم بسیار کلانی بود. شاید درک این نکته برای غیر ساکنین آمریکا سخت باشد اما
سه سال تسویه نکردن با اداره مالیات یکی از جرمهای بسیار سنگین محسوب می شود که
مرکز متحمل چنین اشتباهی شده بود. اداره مالیات IRS جریمه های سنگین و متعددی
را برای مرکز وضع کرده بود درحالیکه بسیاری از نیروهای شاغل در مرکز ماههای
متمادی حقوق و مزایای خود را دریافت نکرده بودند. تشریح وضعیت اسفبار مالی مرکز
در این مجال شاید دور از حوصله مستمع باشد اما همین قدر عرض کنم که مرکز در
وضعیت بسیار بد مالی قرارداشت وهرلحظه بیم تعطیلی مرکز و مصادره آن به دلیل بی
انضباطی مالی وجود داشت.
علیرغم مشکلات فراوان و موانع متعدد، شفاف سازی مالی و روشن کردن وضعیت گردشهای
پولی در مرکز به عنوان یکی از اولویتها مطرح شد که البته این اقدام برکات زیادی
داشت ازجمله اینکه منجر به ایجاد اعتماد روزافزون میان مردم شد و هر روز که می
گذرد عده بیشتری از مردم به سمت مرکز سوق پیدا می کنند و تمایل دارند در هزینه
های مرکز مشارکت کنند. در حال حاضر هر روزه بر تعداد کسانی که به مرکز اقبال
نشان می دهند بیشتر است و نکته جالب اینکه بیشتر کمکهای دریافتی از مردم طی این
مدت، بیشتر از جانب همین کسانی است که طی مدت دو سال اخیر جذب شده اند.
مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن اینک دارای یازده حساب جداگانه مالی است و تمامی
فعالیتها و گردشهای مالی این حسابها به صورت روشن و واضح در اختیار عموم موجود
است.
یکی ازاقدامات جدید مرکز راه اندازی
کلینیک بوده است. هدف شما از این اقدام چه بوده است وبازخوردهای افتتاح کلینیک
را چگونه ارزیابی می کنید؟
راه اندازی و افتتاح کلینیک یکی از مهمترین اقدامات دینی
وانسانی است که از دیرباز ومقارن با آشنایی بنده با سیستم بهداشت آمریکا مورد
نظر قرارگرفت. همانطور که مستحضرید در آمریکا شرایط پزشکی برای کسانی که بیمه
ندارند بسیار دهشتبارو دشوار است. مخارج بسیار سنگین است و بار مالی بسیار
شدیدی را بر فرد و خانواده اش تحمیل می کند. این درحالی است که خرید بیمه نیز
برای افراد بسیار سنگین است. اگر فردی بخواهدازمزایای بیمه پزشکی برخوردار شود
مجبوراست بخش بزرگی از درآمدش را بابت بیمه بپردازد و از این رو بسیاری از
افراد متوسط و متوسط به پایین جامعه آمریکا بیمه ندارند. درچنین شرایطی انجام
یک عمل ساده قلب برای فرد بیش از 100 هزار دلار هزینه دارد که این از توان
بسیاری از افراد خارج است. ما با بهره گیری از امکانات مختلف فراهم آمده در
کلینیک مرکز به تازگی توانستیم یکی از بیماران قلبی مرکز را مورد عمل قلب
قراردهیم و امکانات لازم برای انجام این عمل پزشکی به بهترین نحو ممکن فراهم
آمد.
درک این شرایط و وجود جمعیت قابل توجهی از پزشکان متعهد ومتخصص که آمادگی خدمت
به همنوعان خود را داشتند ما را برآن داشت تا علیرغم ضیق فضا، بخشی از امکانات
و فضای مرکز تعلیمات اسلامی را به منظور راه اندازی کلینیک و ارائه خدمات عام
المنفعه به عامه مردم اختصاص دهیم. استفاده تمامی اقشار جامعه از خدمات پزشکی
مرکز در کنار ارائه دیگر خدمات درمانی به همه، علاوه بر ایجاد صمیمیت بین مردم
و مرکز تعلیمات اسلامی ، توانسته جنبه بارزی از رافت و عطوفت اسلامی دین مبین
اسلام را به مردم آمریکا نشان دهد و تاثیرات مثبت و سازنده ای را به همراه
داشته است. تلاش برای توسعه این خدمات از دیگر اقدامات مورد نظر ما است که
انشاءالله به زودی جنبه های دیگری از آن برای عموم روشن خواهد شد.
ارسال کتب دینی و مذهبی به زندانها از
دیگر موضوعاتی است که مورد سوال بسیاری از مردم است. این کتابها چگونه و با چه
هدفی به زندانها ارسال می شود؟
یکی از اقدامات خوب و قابل توجهی که ازگذشته موجود بوده
اما متاسفانه بسیار کند و فاقد جهت بوده است، ارسال کتاب به زندانها بوده است.
نظر به جو حاکم بر زندانهای آمریکا و آشنا شدن بسیاری از شهروندان آمریکایی با
دین مبین اسلام در زندانها، ما هرهفته کتابهای مختلفی را برای زندانها می
فرستادیم و می فرستیم با این تفاوت که در سالیان اخیر با شناسایی بهتر جو
زندانها ، اینک این کتابها مورد بررسی بیشتر و مداقه بهتر قرار گرفته و کتابهای
ارسالی درطبقه بندی مناسب عرضه می شوند. بازخورد ارسال این کتابها نیز بسیار
مثبت است به گونه ای که ما هرروز بیش از 50 عنوان نامه مختلف درخواست کتاب و یا
طرح مسایل مختلف شرعی ودینی را از زندانهای آمریکا داریم. آموزش از طریق ارسال
کتب وجزوات دینی، قرآن ونهج البلاغه ودیگر کتب اسلامی و آشنا نمودن افراد با
تعالیم روشنایی بخش اسلام از اهداف اصلی این برنامه است.
در خصوص آموزش صحبت کردید بدنیست اشاره
ای هم به بحث مدرسه اسلامی MCS داشته باشیم که این روزها درگیر مسایل متعددی
است و چنان به نظر می رسد که اولیای دانش آموزان از شرایط آن راضی
نیستند و شنیده شده که مکررا از شما هم خواسته اند همانگونه که مرکز تعلیمات
اسلامی واشنگتن را ساماندهی کرده اید، نسبت به ساماندهی فعالیتهای آن اعمال نظر
نمایید. دراین خصوص توضیح بفرمایید.
مدرسه اسلامی یکی از مهمترین دغدغه های خانواده های مسلمان درجامعه آمریکا است.
وجود مدرسه ای که از ابتدا کودکان را با تعلیمات اسلامی آشنا کند از ضروریات
جامعه امروز آمریکا است. همه تلاش خانواده های مسلمان این است که فرزندانشان
درمحیطی امن و با آموزه های اسلامی تحصیل کنند حال آنکه در شرایط امروز بسیاری
از خواسته های مخاطبان و انتظاراتشان برآورده نمی شود. لكن همانطور هم که شما
ذكر كرديد مدرسه اين روزها درگير مسائل متعددی ميباشد و پاسخ اينجانب به سئوال
شما ممكن است شائبه دخالت مديريت مركز را در امور مدرسه فراهم آورد لهذا اگر
موافقت فرمائيد پاسخ اين سئوال را به زمان ديگری موكول كنيم .اگرچه ميباست ذكر
كنم كه در طرح بيست ساله مركز که مراحل مقدماتی خود را می گذراند، به موضوع
مدرسه و آموزش توجه ویژه ای اعمال شده و قرار است برنامه ریزی های دقیق تری
برای بهبود وضعیت آموزش طی این افق 20 ساله صورت پذیرد.
به برنامه 20 ساله اشاره کردید.
می شود دراین خصوص بیشتر توضیح دهید؟
بعد از اینکه ما دورانی پر از تنش و کشمکش را طی کردیم، پس
از طی دوران تنش زدایی، ما دوره ای ازاعتماد سازی را طی کردیم. در این دوره ما
سعی بسیاری برای ساماندهی برنامه های کوتاه مدت و اجرای درست و منطقی این
برنامه ها نمودیم. طی همین مدت بود که به سامان بلند مدت مرکز و برنامه ریزی
اساسی برای تدوین چارچوبی قوی رهنمون شدیم. برهمین اساس از بینشهای مختلف
درامور گوناگون دعوت به عمل آوردیم تا آنها ازمیان خود عده ای را انتخاب و
کمیته ای جهت تبیین و طراحی افق 20 ساله مرکز تبیین کنند.
این کمیته بعد از انجام کار مطالعاتی بسیار و انجام نشستهای مختلف وجلسات
متوالی، طرح مقدماتی را تهیه و به هیات امنای مرکز تحویل داده است که این طرح
هم اینک در هیات امنا درحال بررسی و پشت سرگذراندن مراحل تبیین و رفع اشکال
است.
امید است که با تبیین این طرح واجرای دقیق مراحل آن آینده ای بسیار روشن و
دلگرم کننده را برای مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن شاهد باشیم. انشاءالله
پایان قسمت اول
قسمت دوم
