توصيه های پزشكی بهداشتی در ماه رمضان


در ماه مبارك رمضان ، رژيم غذايي ما نبايد به نسبت قبل خيلي تغيير كند و در صورت امكان بايد ساده باشد . رژيم غذايي همچنين بايد طوري تنظيم شود كه بر روي وزن تأثير زيادي نداشته باشد . البته اگر فرد دچار اضافه وزن مي باشد ، ماه رمضان فرصت مناسبي است تا وزن به حالت طبيعي برگردد .

با توجه به ساعات طولاني ناشتا بودن ، بايد غذاهايي را مصرف كنيم كه به كندي هضم مي شوند مثل غذاهاي حاوي فيبر زياد . غذاهاي ديرهضم معمولاً ۸ ساعت در دستگاه گوارش مي مانند در حاليكه غذاهاي سريع الهضم فقط ۳ تا ۴ ساعت در معده باقي مي مانند .

غذاهاي دير هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبيا ، عدس ، آرد،‌ غلات برنج با پوست و غيره ( كه كربوهيدراتها ناميده مي شوند ) .

غذاهاي سريع الهضم عبارتند از : غذاهايي كه حاوي قند ، آرد سفيد و غيره هستند ( كه به اين گروه كربو هيدراتهاي تصفيه شده گفته مي شود )‌.

غذاهاي حاوي فيبر عبارتند از : غذاهاي حاوي سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، سبزيها مانند لوبياي سبز ، نخود ،‌ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، ميوه هاي با پوست ، ميوه خشك شده مثل برگه زردآلو ، انجير ،‌ آلو خشك ، بادام و غيره .

غذاهاي مصرفي بايد در حالت تعادل با يكديگر باشند . و از همه گروههاي غذايي مثل ميوه سبزيجات ،‌گوشت ، مرغ ، ماهي ، نان ، حبوبات و محصولات لبني در رژيم غذايي بايد وجود داشته باشد . غذاهاي سرخ شده بايد محدود شوند زيرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مي شوند .

از چه چيزهايي پرهيز كنيم ؟
۱ - غذاهاي سرخ كردني و چرب
۲- غذاهاي حاوي قند زياد
۳ - خوردن غذاي زياد به خصوص هنگام سحر
۴ - خوردن چاي زياد هنگام سحر ، چاي باعث افزايش ادرار شده و از اين طريق نمك هاي معدني كه در طول روز بدن به آنها نياز دارد دفع مي شوند .
۵ - سيگار : اگر شما نمي توانيد سيگار را به يكباره قطع كنيد از هفته هاي قبل از ماه رمضان شروع به مصرف كم آن كنيد .

چه غذاهايي را مصرف كنيم ؟
۱ - مصرف كربوهيدراتهاي مركب در سحر كه مدت طولاني تري هضم مي شوند و باعث مي شوند كه شما كمتر گرسنه شويد .
۲- حليم يك منبع عالي پروتئين بوده و از غذاهائي است كه دير هضم مي شود .
۳ - خرما يك منبع عالي قند ،‌فيبر ، كربوهيدرات ، پتاسيم و منيزيوم مي باشد .
۴ - مغز بادام غني از املاح خصوصا كلسيم و فيبر مي باشد .
۵ - موز يك منبع خوب پتاسيم ، منيزيوم و كربو هيدرات مي باشد .

مصرف زياد آب يا آب ميوه در صورت امكان در فاصله بين افطار و زمان خواب باعث تأمين آب مورد نياز بدن مي شود .

يبوست
يبوست مي تواند باعث ايجاد بواسير و شقاق هاي دردناك مقعد شود و باعث سوء هاضمه به همراه نفخ مي شود .

علل يبوست : مصرف كربوهيدراتهاي تصفيه شده ، مصرف كم آب و ميزان ناكافي فيبر در غذا از علل عمده يبوست مي باشند .

درمان : اجتناب از مصرف زياد كربوهيدراتهاي تصفيه شده ، افزايش مصرف آب ، استفاده از سبوس در نانها ، استفاده از آردهاي قهوه اي

سوء هاضمه و نفخ
علل : پرخوري ، مصرف زياد غذاهاي چرب و سرخ شده ، غذاهاي تند و غذاهايي كه ايجاد نفخ مي كنند مثل تخم مرغ ،‌ كلم ، عدس ،‌ نوشابه هاي گازدار

درمان : از پرخوري اجتناب كنيد ، آب ميوه يا آب بنوشيد . از غذاهاي سرخ كردني اجتناب كنيد .

ضعف ( افت فشار خون )
افزايش تعريق ، ضعف ، خستگي ، كم شدن انرژي ، سرگيجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پريده و احساس افتادن ، علائم افت فشار خون مي باشند كه بيشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق مي افتد .

علل : مصرف كمتر مايعات و كاهش مصرف نمك

درمان : به مكانهاي گرم نرويد و مصرف نمك و مايعات را افزايش دهيد .

توجه : افت فشار خون بايد با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأييد شود . افراد داراي فشار خون بالا ممكن است در طول ماه رمضان نياز به تنظيم مجدد داروهاي خود توسط پزشك داشته باشند .

سردرد
علل : عدم مصرف كافئين و تنباكو ،‌انجام كار زياد در طول روز ، كم خوابي و گرسنگي كه معمولاً در طول روز بيشتر شده و در انتهاي روز بدتر مي شود . سردرد وقتي با افت فشار خون همراه شود مي تواند منجر به سردرد شديد و حالت تهوع قبل از افطار شود .

درمان : در طول يكي دو هفته قبل از ماه رمضان به صورت تدريجي كافئين و تنباكو را قطع كنيد . چاي سبز و بدون كافئين ممكن است جايگزين خوبي باشد . همچنين برنامه خود را در طول ماه رمضان طوري ترتيب دهيد تا خواب كافي داشته باشيد .

كاهش قند خون
ضعف ، سرگيجه ، خستگي ،‌كاهش تمركز ،‌ تعريق زياد ، احساس لرز ، عدم توانائي براي فعاليت هاي فيزيكي ، سردرد ، طپش قلب از علائم كاهش قند خون مي باشند .

علل در افراد غير ديابتي : خوردن مقدار زياد قند مثل كربوهيدراتهاي تصفيه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث مي شود كه بدن مقدار زيادي انسولين توليد كرده و باعث افت قند خون بشود .

درمان : خوردن غذا هنگام سحر و محدود كردن نوشيدني ها و غذاهاي حاوي قند .

توجه : افراد ديابتي ممكن است به تنظيم مجدد داروهاي خود در ماه رمضان احتياج داشته باشند و بايد با پزشك خود مشورت كنند .

انقباضات عضلاني
علل : مصرف ناكافي غذاهاي حاوي كلسيم ، پتاسيم و منيزيوم

درمان : خوردن غذاهاي غني از مواد معدني فوق براي مثال : سبزيجات ، ميوه جات ، محصولات لبني ، گوشت ، خرما

توجه : افراد تحت درمان فشار خون بالا و افراد دچار سنگ كليه بايد با پزشك خود مشورت كنند .

زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده
افزايش سطح اسيد در معده خالي در ماه رمضان باعث تشديد مسائل فوق مي شود . اين شكل به صورت احساس سوزش در ناحيه معده و زير دنده ها ظاهر شده و مي تواند بطرف حلق گسترش يابد . غذاهاي تند ، قهوه و كوكاكولا اين حالت را بدتر مي كنند .

درمانهاي طبي براي كنترل سطح اسيد در معده وجود دارند وافراد مبتلا قبل از روزه گرفتن بايد با پزشك خود مشورت كنند .

سنگ كليه
سنگ كليه ممكن است در افرادي كه آب كم مي نوشند ايجاد شود . بنابراين مصرف زياد مايعات براي جلوگيري از تشكيل سنگ ضروري مي باشد .

درد مفاصل
علل : در طول ماه رمضان كه نمازهاي بيشتري خوانده مي شود فشار روي مفاصل زانو افزايش مي يابد . در افراد مسن و يا افراد دچار التهاب مفاصل اين مسئله باعث درد ، سفتي ، تورم و احساس ناراحتي مي شود .

درمان : وزن را كم كنيد تا زانوها مجبور نباشند وزن بيشتري را تحمل كنند . قبل از ماه رمضان اندام تحتاني را ورزش دهيد تا براي فشار اضافي وارده آماده باشند . آمادگي بدني باعث مي شود تا نماز راحت تر خوانده شود .


منبع: پايگاه تبيان