شب معراج
شب معراج را برخي در سال دوازدهم بعثت و يكسال پيش از هجرت مي دانند و برخي آن را در سال يازدهم بعثت، دو سال پيش از هجرت دانسته اند و گروهي نيز تاريخ آن را شش ماه قبل از هجرت ذكر كرده اند.

حضرت محمد (ص) در شب معراج در خانه هند دختر ابوطالب، بود كه او را ام هاني مي ناميدند. ام هاني در اين باب مي گفت: پيغمبر در آن شب در خانه من بود، پس از نماز عشا خوابيد وقتي نماز صبح را با او گزارديم گفت: من نماز عشا را چنانچه ديدي در اينجا خواندم، پس از آن به بيت المقدس رفتم و در آنجا نماز گزاردم سپس نماز صبح را با شما گزاردم. من بدو گفتم اين سخن را با مردم مگوي كه ترا به دروغ نسبت مي دهند و آزار مي كنند گفت: بخدا خواهم گفت.

معراج و وحدت وجود:
سير و معراج در زندگاني روحي حضرت محمد (ص) مفهومي عالي تر و بلندتر از آن دارد كه ديگران تصور مي كنند و شمه مختصري از اين مفهوم عالي را در ضمن بيانات متكلمان مي توان ديد. اين روح نيرومند و بزرگ كه به رهنمايي جهانيان فرمان داشت، به هنگام سير و معراج از قيد ماده آزاد شد و سراسر گيتي را زير پا گذاشت.

در آن لحظات عالي و بي نظير پرده زمان و مكان و ساير پرده هائي كه ادراك و قضاوت ما را به نسبت قواي روحمان محدود مي سازد از پيش روي او برداشته شد و حدود و اعتبارات از ميان رفت و جهان و هر چه در آن است از ازل تا ابد در آينه روحش جلوه گر شد و سير دائمي جهان را كه از راه نيكي و زيبائي و حقيقت بطرف كمال مي رود و كشمكش آن را با بدي و زشتي و وهم، عيان ديد.

اين كار از همه كس ساخته نيست، نيروئي ما فوق قواي انساني مي خواهد. به همين جهت عجب نيست اگر آنها كه به پيروي حضرت محمد (ص) برخاستند. از وصول به سر حد كمالش ناتوان ماندند.

حضرت محمد (ص) با حقيقت وحدت وجود آشنا شد، فاصله زمان را در نورديد و روز اول و آخر را يكجا ديد، از قيد زمان و مكان آزاد شد و با چشم بصيرت از نزديك سدره المنتهي بر اين جهان نگريست و چيزي از نظرش مخفي نماند.

معراج و دانش نو:
علوم امروزي نيز سير و معراج روحاني را صحيح مي شمارند. اكنون علم، قرائت افكار را مسلم مي داند. انتقال اصوات بواسطه امواج از نقطه اي به نقطه ديگر و انتقال عكس و خط بوسيله بي سيم كه در دنياي كنوني در رديف مسائل عادي است، سابقا جزو خيالات واهي بود.

اين موفقيت شگفت انگيز در نتيجه دقت و كنجكاوي در قواي مادي بدست آمده است و اكنون نيز قواي مكنونه جهان دائماً براي ما كشف مي شود و عجايب تازه تري بوجود مي آورد. بنابراين در نظر علم بعيد نيست كه روحي قوي و بزرگ مانند روح حضرت محمد (ص) در يك شب از كعبه تا بيت المقدس برود و حقيقت جهان را عاري از قيد زمان و مكان ادراك كند.