يكي از اوصاف ماه رمضان كه در برخي از روايات و ادعيه
بدان تصريح شده است، صفت مبارك است، پيامبر مي فرمايد: ماه رمضان به سوي شما
آمد، ماه مبارك، ماهي كه خداوند روزه اش را بر شما واجب كرده است. از امام علي
(ع) نيز روايت شده كه فرمود: روزي رسول خدا (ص) چنين فرمود: مردم، ماه خدا
همراه با بركت و رحمت و مغفرت به شما روي آورده است. از امام صادق (ع) هم روايت
شده كه آن حضرت در آخرين شب ماه شعبان و در نخستين شب ماه رمضان اين دعا را مي
خواند: بارالها! اين ماه مبارك را كه در آن قرآن، براي راهنمايي مردم، نشانه
هدايت و جداكننده حق و باطل فرو فرستاده شد، فرا رسيد.
فراواني اطلاق عنوان مبارك بر ماه رمضان در متون ديني
موجب شده است كه اين عنوان جزو مشهورترين اوصاف و عناوين اين ماه شناخته گردد.
علماي لغت واژه بركت را به فزوني و رشد همراه با ثبات و دوام معني كرده اند. در
كتاب لسان العرب به نقل از ابن عباس آمده است: معني بركت فراواني در هرچيز خير
است .
راغب اصفهاني نيز آن را به معناي ثبوت و استقرار خير
الهي در چيزي مي داند، چنانچه بركه ((چيزي شبيه حوض)) به جايي كه آب در آن
مجتمع و مستقر مي گردد، گفته مي شود. اما مبارك، به آنچه كه در آن خير فراوان
وجود دارد و از او بروز و صدور مي يابد اطلاق مي گردد. زجاج مي گويد: مبارك آن
چيزي است كه از آن خير فراوان برآيد . راغب نيز مي نويسد: به آنچه كه خير و
فايده الهي در آن ثبوت و استقرار داشته باشد مبارك گفته مي شود.
البته اين چهره زيبا و سيماي نوراني آنگاه قابل مشاهده
است كه پرده از ديدگان آدمي برداشته شود و غبار تن، حجاب رخسار زيباي جان نگردد
و خواهش هاي نفساني، مانع رويت ارتباط ميان نيازهاي جان آدمي با حقيقت و ماهيت
روح پرور ماه رمضان نباشد و نگاه صحيح نسبت به اين ماه و رابطه آن با جان
انساني و نيازهاي او بدست آيد. در اين صورت لحظه لحظه اين ماه و همه آنچه كه به
همراه دارد، موجب خير، بركت و مباركي براي انساني است كه آن را درك كرده و در
آستانش بستر افكنده است.
چقدر شنيدني است اين گزارش محمد بن مسلم از امام باقر
(ع): ان الله تعالي ملائكه موكلين بالصائمين يستغفرون لهم في كل يوم من شهر
رمضان الي آخره وينادون الصائمين كل ليله عند افطارهم: ابشروا عباد الله فقد
جعتم قليلا وستشبعون كثيرا بوركتم و بوره فيكم... خداوند داراي ملائكه اي است
كه وظيفه آنان استغفار نمودن براي روزه داران در هر روز از ماه رمضان تا پايان
اين ماه است و در هر شب هنگام افطار به روزه داران بشارت مي دهند: اي بندگان
خداوند اندكي گرسنگي را چشيديد و بزودي سير مي گرديد. شما و آنچه كه در شماست
مبارك گرديد.
منبع: خردنامه همشهري - شماره ۶۹ -
چهارشنبه ۱۳ مهر ۱۳۸۴ - ۵ اکتبر ۲۰۰۵
