یاران امام خمینی به روایت اسنادساواک

شهيد اندرزگو
مجاهدي بي بديل

در آسمان خونرنگ انقلاب اسلامي ايران، ستاره هايي درخشيدند كه سينه شب سياه ستم را دريدند و قلب سياه دلان بيدادگر را با خنجر نور نشانه گرفتند. خواب اهريمنان را براي هميشه تاريخ پريشان كردند و براي كوخ نشينان نداي اميدبخش «اليس الصبح بقريب» سردادند. شهيد سيدعلي اندرزگو، يكي از درخشانترين اين ستارگان است كه در پيشبرد انقلاب اسلامي، نقشي به سزا داشت.
مبارزي نستوه كه بدون هيچ وابستگي به گروهك هاي ملحد و التقاطي، خط سرخ مبارزه را، تحت ولايت امر، تا انتها ادامه داد و بدون شك يكي از قافله سالاران اين حركت الهي است.
سرداري كه طنين گامش و هيبت نامش لرزه بر اندام رژيم پوشالي شاهنشاهي افكنده بود. روحاني باصلابتي كه چريكي مؤمن بود و مصداق بارز في الارض مجهولون و في السماء معروفون (خطبه110 نهج البلاغه)
در اعدام انقلابي حسنعلي منصور، گروهي مسئوليت شناسايي را به عهده گرفتند و عده اي دست اندركار تهيه ابزار لازم شدند و تعدادي نيز به عنوان مجري حكم الهي تعيين گرديدند. نقش شهيد اندرزگو در اين ميان به عنوان ناظر و تمام كننده تعيين شد تا اگر گلوله هاي شهيد بخارايي به منصور اصابت نكرد او كار را تمام كند.
در تيرماه 1346 يكي از همكاران افتخاري ساواك- كه منافقانه در صف مبارزين قرار داشت و با خيانت هاي خويش، بسياري از مبارزان را به مسلخ مي كشاند، گزارش مي دهد كه سيدعلي اندرزگو به تازگي از عراق به ايران آمده و حامل پيش نويس اعلاميه امام«ره» درخصوص وقايع خاورميانه است. ضمناً در خيابان غياثي رؤيت شده است. به دنبال اين گزارش منازل مسكوني برادر و دائي سيدعلي كه در اين آدرس قرار داشت مورد بازرسي ناگهاني قرار مي گيرد و از رفت و آمدهاي آنان مراقبت به عمل مي آيد تا جائيكه شماره هاي دوچرخه و موتور براي پيگيري ساكنين استعلام مي گردد. ولي بازهم گزارش هايي از سر عجز و نااميدي در شناسايي و دستگيري وي تهيه و به سلسله مراتب ارسال مي گردد.
ساواك براي دستگيري شهيد اندرزگو تلاش گسترده اي را بكار مي برد حتي به كسانيكه مشابه او هستند نيز رحم نمي كند. در يكي از اسناد ساواك در اين باره آمده است.
گيرنده: مديريت كل اداره سوم(316) تاريخ 11/5/44
فرستنده: ساواك كرمانشاه شماره2569/5/هـ
موضوع سيدعلي اندرزو (اندرزگو) فرزند اسدالله
عطف به شماره 14743/316/24/3/44 در تاريخ 10/5/44 شخصي كه تقريباً شباهتي به عكس نامبرده بالا داشته وسيله مأمورين اين ساواك دستگير و چون فاقد شناسنامه بوده مورد سوءظن واقع در بازجويي خود را به نام محمدرضا قرباني فرزند سلمان متولد 1318 شميران دارنده شناسنامه 15 صادره از شميران معرفي و اظهار داشته كه براي تكدي به اين شهرستان مسافرت نموده و اشخاص مشروحه زير مقيم تهران و از منسوبين وي بوده و او را مي شناسند. عليهذا با ارسال سه قطعه عكس شخص مذكور خواهشمند است دستور فرمائيد وضع و هويت مشاراليه را از منسوبين وي تحقيق و چنانچه مورد سوءظن آن اداره كل مي باشد سريعاً اعلام دارند تا به مركز اعزام شود ضمناً شخص مذكور در اختيار اين ساواك مي باشد دائي نامبرده به نام.
1- كريم زرين بشر در تهران خيابان مازندران داراي بنگاه معاملات ملكي مي باشد.
2- پسردائي وي به نام محمود زرين بشر فرزند كريم افسر شهرباني در تهران مي باشد.
3- خانم محمود زرين بشر بنام بانو جوان در تهران در بيمارستان پهلوي در آزمايشگاه كار مي كند.
4- داماد كريم زرين بشر بنام مصطفي در تهران چهارراه سيدعلي مغازه قصابي دارد.
5- دايي ديگر بنام مختار شهرت شمس استوار بازنشسته ارتش ساكن تهران خيابان گرگان.
6- با مادر خود به نام نرگس آدرس لبنيات طاعي واقع در اول خيابان نظام آباد مكاتبه مي نموده است.
7- خود محمدرضا قرباني در سال 1338 در تهران خيابان صفا اول كوچه روزبه در مغازه قصابي ماشاءالله نام كار ميكرد.
رئيس سازمان اطلاعات و امنيت استان پنجم افشائي
خيلي فوري- آقاي صالحي سوابق محمدرضا قرباني از بخش استعلام شود- پرونده اندرزگو ارائه شود عكس مطابقت گردد.
گزارش عرضي ]تهيه[ شود پاسخ ساواك كرمانشاه داده شود 16/5(1)
رعايت كامل اصول پنهانكاري و حفاظتي در برخورد با تمامي دوستان و حتي خانواده و همراهي و همكاري با گروههاي مختلف با اسامي مستعار در داخل و خارج كشور از جمله دلائل مهم و اساسي است كه ساواك را از شناسايي و دستگيري وي عاجز مي كند .
سيدعلي اندرزگو كه با نام شيخ عباس تهراني در حوزه علميه قم رحل اقامت افكنده بود به علت فعاليت هايي كه داشت مورد شناسايي قرار گرفت فلذا از لباس روحانيت خارج شد و به چيذر آمد و در مدرسه اي كه توسط حجت الاسلام سيدعلي اصغر هاشمي تأسيس شده بود، پناه گرفت و در آنجا به دروس حوزوي ادامه داد. ولي دست تقدير پس از چند صباحي مجدداً او را آواره ديار غربت كرد تا پس از رفت و آمدهاي طاقت فرسا به افغانستان و... در كنار حريم رضوي سكني گزيد.
در سال 1347 فردي بنام بشارتيان با حمايت رژيم براي درهم شكستن روحيه مبارزين مذهبي و وارد ساختن ضربه بر پيكر حوزه علميه قم تصميم به ساخت سينما در شهرستان مذهبي قم مي گيرد. شيخ عباس تهراني وارد عمل شده و با جمع كردن عده اي از طلاب حركت اعتراض آميزي را شروع مي نمايد و براي اعلام انزجار از ساخت سينما و ياري طلبيدن بصورت جمعي به بيت مراجع تقليد حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني و شريعتمداري مي روند كه شيخ عباس ضمن سخنراني هاي داغ مورد تشويق آنها واقع مي گردد.
عليرغم اعتراضات و تلاش هاي انجام شده اين سينما ساخته مي شود تا اينكه گروهي كه به نام گروه عباس آباد مشهور مي شود با كمك سيدعلي اندرزگو سينماي قم را منفجر مي كنند.
با دستگيري چند تن از مرتبطين سيدعلي اندرزگو توسط كميته مشترك ضد خرابكاري در تهران سيدعلي اندرزگو مجدداً شناسايي و تلفن يكي از مرتبطين در اختيار ساواك قرار داده شد. با كنترل اين تلفن بود كه ساواك به آدرس وي در مشهد نيز دست مي يابد و متوجه مي شود اين بار سيدعلي با نام مستعار جوادي به فعاليت پرداخته است. كميته اوين در اين مرحله با استفاده از تمامي شيوه هاي اطلاعاتي و با بكارگيري خود فروختگاني ذليل تا كنار دست شهيد اندرزگو نفوذ كرد و از چگونگي فعاليت هاي او مطلع گرديد.
انقلاب اسلامي درحال رسيدن به نقطه اوج است و فرياد امت مسلمان به رهبري حضرت امام خميني(ره) لرزه بر كاخ استبداد افكنده است. دستگاه امنيتي شاه در سر درگمي شديد گرفتار است دامنه تظاهرات و پخش اعلاميه ها روزبروز گسترده تر مي شود كنترل پنهاني اندرزگو گوياي اين است كه نقش او در سازماندهي گروهها و پخش اعلاميه ها حياتي و اساسي است.
شهيد سيدعلي اندرزگو شب نوزدهم ماه رمضان را در منزل دوستش رجبعلي طاهرافشار احياء گرفت و در ليله القدر از صميم دل دعاي اللهم اجعل قتلا في سبيلك را زمزمه كرد. نزديكي هاي افطار روز نوزدهم عازم منزل حاج اكبر مي شود تيم هاي عملياتي ساواك در مسير كمين كرده اند. او به دوستان و همرزمانش بارها گفته بود كه من زنده به دست ساواك نخواهم افتاد با حركتي موجبات تيراندازي مأمورين را فراهم مي كند. صدها تير به طرف او شليك مي شود تا عمق خشم و غضب مأموران تيره دل را به نمايش بگذارد.
سرانجام در آخرين شنود تلفن منزل اكبر صالحي تماس دختر وي با مغازه پدر چنين است.
«بابا نزديكي هاي خانه صداي تيراندازي آمد و يك نفر را كشتند و آقاي جوادي هم هنوز به منزل نيامده است.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-كتاب ياران امام به روايت اسناد ساواك- سردار سرفراز شهيد حجت الاسلام سيدعلي اندرزگو ، ص55
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

شهيد مهدي شاه آبادي
مرد تشكيلات و مبارزه مخفي

هر فرد يا جمعيتي كه مردم را به غير خداوند قهار دعوت كند در نظام فكري اسلام طاغوت است و در اين گير و دار ظواهري از اجتماع كه مظاهر فساد و جذبه هاي حيواني و شهواني و درعين حال ضدانساني و اسلامي است. همه طاغوتند كه انسان و اجتماع را از طريق حق منحرف و چهره اجتماع را غيراسلامي و يا ضداسلامي مي نمايند و چون همه روند اجتماع به رهبري نظام حاكم و با اجازه اوست پس طاغوتي و طاغوت پرور است.
اين توضيح فقط از آن جهت بود كه مظاهر طاغوتي و خيانت كنندگان به اسلام و جامعه اسلامي روشن گردد.
آنچه آمد بخشي از پاسخ شهيد حجت الاسلام مهدي شاه آبادي به سؤال بازجوي ساواك است كه از وي مي پرسد، سركار رژيم ايران را طاغوتي مي دانيد و رهبر مملكت را وابسته به دولت هاي خارجي مي دانيد، چه توضيحي داريد؟ وي در ادامه پاسخ خود مي گويد: و اما رهبر مملكت كه از طريق مجلس مؤسسان تعيين شده و مورد تأييد مجلس شوري ]شورا[ مي باشند همانند تمامي مسئولان اجتماع، بلكه تمامي افراد جامعه بايد تمام تلاش را در عدم نفوذ ايادي استعمار و كشورهاي خارجي داشته و امكان بهره گيري استعماري و تحميلي را از شخص خود و يا جمعيت خود ندهند و روحانيت هر فرد يا جمعيتي را كه ابزار نفوذ تحميلي دشمنان اسلام و ايران بر اين مملكت و مردم باشد مجرم و در پيشگاه عدل الهي محكوم مي داند.»(1)
آزادي شهيد شاه آبادي از زندان در آخرين روزهاي حيات رژيم پهلوي مصادف بود با اعلام خبر مسرت بخش ورود امام امت به ميهن اسلامي و آن شهيد نيز با حضور در كميته استقبال امام(ره) و اداره بيت ايشان و نيز با ابلاغ فرمان امام مبني بر لغو حكومت نظامي در 21بهمن 57 و نيز مساعدت در خلع سلاح كلانتري ها و پادگان ها و مهمات سازي ها و انتقال اسلحه و مهمات به نقاط امن و تشكيل و سازماندهي گروه هاي مردمي براي برقراري امنيت در كشور فعالانه در امور مربوط به تشكيل حكومت نوپاي اسلامي ظاهر شده و خدمات فراموش نشدني و شاياني را ارائه نمود.
شهيد شاه آبادي از جمله ياران امام بود كه در مبارزه مخفي و غيرعلني و هدايت تشكيلات نامرئي انقلابي تواني خارق العاده از خود نشان داد بگونه اي كه ساواك و دستگاه امنيتي رژيم عليرغم همه توان پليسي خود نتوانستند به دليل هوشياري و مخفي كاري فوق العاده ايشان از گستردگي اين فعاليت ها و اقدامات اطلاع پيدا كنند.
شهيد شاه آبادي بلافاصله بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به عضويت شوراي مركزي كميته انقلاب اسلامي درآمد و در تشكيل و سازماندهي اين نهاد انقلابي فعاليت بسيار نمود او همچنين در جمع آوري كميته هاي فرعي نقش به سزايي ايفا كرد و علاوه بر آن، خود نيز مسئوليت يكي از ستادهاي كميته شميرانات را برعهده گرفت.
شهيد شاه آبادي از اعتماد به نفس خوبي برخوردار بود بگونه اي كه ساواك در اينكه بتواند او را محدود كرده و گرفتار حفاظ هاي امنيتي خود كند عاجز مي نمود و به سادگي از چنگ آنها مي گريخت.
در يكي از گزارش هاي بازجويي ساواك آمده است:
گزارش بازجويي
الف- مشخصات متهم:
نام مهدي شهرت شاه آبادي فرزند محمدعلي شماره شناسنامه 53501صادره از تهران متولد 1309 محل تولد تهران، متأهل، ميزان سواد خارج فقه و اصول، شغل روحاني امام جماعت مسجد لاريجاني در پامنار، مسلمان (شيعه اثني عشري) تبعه دولت شاهنشاهي ايران، ساكن تهران خيابان فرح آباد ژاله، خيابان چهل متري مهام دست راست، درب اول پلاك 15 منزل شيخ.
ب- موضوع اتهام:
اقدام عليه امنيت كشور.
پ- سابقه:
برابر سوابق موجود نامبرده بالا در سال47 روي منبر در دماوند درباره كشف حجاب و ميني ژوپ و صرف بودجه مملكت براي تزئينات مطالب تحريك آميزي بيان نموده كه به ساواك احضار و در تحقيقات معموله منكر اظهارات خود گرديده كه در نتيجه با اخذ تعهد آزاد مي گردد.(2)
شهيد شاه آبادي مدتي را به بانه تبعيد مي شود او در آن شهر دور افتاده كه يكي از توابع استان كردستان است همچنان به فعاليت خود كه اشاعه حق و حق طلبي است ادامه ميدهد. در يكي از اسناد ساواك در اين باره آمده است:
به:312
تاريخ:12/10/35(55)
از: 12هـ ب
شماره8578/12هـ.ب
موضوع: اظهارات مهدي شاه آبادي فرزند محمدعلي
نامبرده بالا ضمن صحبت اظهار داشته كه رئيس شهرباني بانه به وي گفته كه حق تفسير قرآن را ندارد. لكن وي از سربازان حسين بن علي(ع) است و اعتنايي به اظهارات رئيس شهرباني ندارد و اگر بند از بندش جدا كنند در راه اسلام و حسين فعاليت و جهاد خواهد نمود.
نظريه شنبه: خبر صحت دارد مشاراليه از افراد متعصب مذهبي مي باشد.
نظريه يكشنبه: باتوجه به بند 71 خبر به احتمال قوي صحت دارد. ضمناً يادشده از افراد ممنوع المنبر مي باشد كه اخيراً به اين شهرستان تبعيد گرديده است.
كوروش
نظريه دوشنبه: نظريه يكشنبه مورد تأييد است. رهنورد
نظريه 12هـ ب: نظريه دوشنبه مورد تأييد است.
نظريه سه شنبه: 1- خبر صحيح به نظر مي رسد 2- درمورد نامبرده به نامه شماره 7176/312- 8/10/35(55) مراجعه فرمائيد 3- در زمينه نحوه رفتار با مشاراليه شرح لازم به 12هـ ب صادر گرديده است. پايدار
نظريه چهارشنبه: نظريه سه شنبه تأييد مي گردد. افسر
بهره برداري شود.(3)
شهيد شاه آبادي در آخرين سفر به جبهه در روز پنجم ارديبهشت 1363 راهي جزاير مجنون شد او با سفرهاي متعدد به جبهه در صدد اطاعت از امر امام(ره)، ديدار با رزمندگان و تقويت روحيه آنان بود. احساس مسئوليت نسبت به دين، وطن و انقلابي كه خود در كاشتن نهال نوپاي آن سهم مؤثري داشت، باعث مي شد كه به فعاليت هاي روزمره خود در مجلس و ديگر نهادها اكتفا نكند و مكرراً به جبهه و خطوط مقدم آن برود و در نهايت در غروب پنج شنبه ششم ارديبهشت 63 و همزمان با شب شهادت مولايش موسي بن جعفر، امام كاظم(ع) براثر اصابت تركش گلوله توپ متجاوزان بعثي نداي حق را لبيك گويد و به فيض عظيم شهادت برسد طوبي له و حسن مآب.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-ياران امام به روايت اسناد ساواك- شهيد حجت الاسلام مهدي شاه آبادي ص14
2-همان، ص41
3-همان،ص218
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

حجت الاسلام سیدعلی اكبر ابوترابی
مبارز دوران انقلاب و یار آزادگان

سربازي كه جاي جاي وطن از آبادان و خرمشهر تا دب حردان و سوسنگرد از كرمانشاه و قصرشيرين تا مرز خسروي و اسارتگاه هاي دشمن لجوج، حماسه مقاومت او را به خاطر مي آورد و بر او رشك مي ورزيد، مجاهدي كه شلاق هاي ستم در رژيم سفاك (پهلوي و حزب بعث عراق) را در سالياني متوالي بر جان خريد و حسرت يك آه را بر دل آنان گذاشت،عالم عاملي كه در طول روزگار اسارت خود، رنج اسارت غيرقابل توصيف را از چهره ايران در بند رژيم عراق مي زدود و در اوج غربت و مظلوميت آنان در اردوگاه هاي كوفيان شامي مسلك فرشته نجاتشان گردد، جوانمردي كه شهيد مصطفي چمران در برگ سروده اي در وصف او مي گويد: «پدر يتيمان، انيس بي كسان، همدرد رنج ديدگان، نگاهبان خانواده هاي فقير و بي كس» و سرانجام نيز در اين راه جان شيرين نثار كرد، كسي نيست جز حجت الاسلام والمسلمين حاج سيدعلي اكبر ابوترابي . او نيز يكي ديگر از ياران امام است كه در شكل گيري انقلاب و بيدارگري مردم در قبل از انقلاب نقشي به سزا و ارزنده ايفا كرد.
وي در نقل خاطرات خود مي گويد:
«بعد از قيام امام، قم يك پارچه آتش است. صدايي هم آنطور كه بايد بلند شود نيست. روز عيد فطر، در مدرسه حجتيه كه از فيضيه بزرگتر است نماز عيد فطر برگزار شد. بعد از نماز هيچكس فكر نمي كرد - يك دفعه ديدند ايشان]آيت الله فومني[ رفتند روي منبر... صحبت زياد كرد. از جمله: دستگاه تبليغاتي دشمن، روزنامه، مجله، راديو، تلويزيون، همه چيز در اختيارش است و مأمورين و نماينده هايش هم پخش هستند. گفتند: امروز روز عيد است، صد تا ياالله مي گويم، يك دعا دارم... فرمودند: «ما از خدا عيدي مي خواهيم.»... نهايتاً ]گفتند[: خدايا اين شاه و اين سگ را بردار و سگي بدتر از اين بر ما مسلط مكن...» (1)
تلاش در سنگر تبليغ يكي از فعاليت هايي بود كه سيدعلي اكبر در شهر و روستا به آن اشتغال داشت و در اين مسير از هيچ كوششي دريغ نمي كرد. تلاش او به حدي بود كه در يكي از گزارشات ساواك اينگونه معرفي شد.
«سيدعلي اكبر ابوترابي» فردي فعال است كه دائم بين قم و تهران در حال تردد است. او آرام ندارد. (2)
پس از پيروزي انقلاب وي يكي از فعالان و دست اندركاران امور انقلاب و اداره جامعه بود. هنوز چند ماهي از جنگ سپري نشده بود كه تقدير بر اين تعلق گرفت تا سيدعلي اكبر ابوترابي به اسارت نيروهاي بعثي عراق در آيد. او مي گويد:
«در سلول براي اعتراف گرفتن چندين بار مرا به پاي چوبه دار بردند و شماره 1 و 2 را گفتند و دوباره برگرداندند. در طول روز چندين بار مرا بردند و آوردند. بالاخره شب مرا به مدرسه العماره بردند و يك تيمسار عراقي به افرادي كه آنجا بودند گفت: اين حق خوابيدن ندارد، ما نيمه شب براي اعتراف گرفتن مي آئيم، اگر اطلاعات لازم را به ما نداد سرش را با ميخ سوراخ مي كنيم. نيمه شب هم آمدند و سرم را با ميخ سوراخ كردند، ولي ضربه طوري نبود كه راحت شوم» (3)
در يكي از اسناد ساواك درباره او آمده است.
از: 316 تاريخ 12/10/49
موضوع سيدعلي اكبر ابوترابي شغل طلبه
نامبرده بالا كه فردي ساده و متدين و زودفريب است. چندي است كه به اتهام حمل اوراق مضره در بازداشت به سر مي برد از جمله افرادي است كه مورد فريب عوامل وابسته به آيت الله خميني قرار گرفته و ماجرا از اين قرار است كه مصطفي خميني- سيدمحمود دعايي و سيد صادق زيارتي از ايدئولوژي معنوي او سوءاستفاده تعدادي اوراق مضره به هنگام مراجعت او به ايران در چمدانش قرار داده تا به منظور توزيع به ايران بياورد. و بين افراد... نظر تقسيم نمايد. حاج شيخ نصرالله خلخالي در اين باره اظهار مي داشت كه هرچه به او گفتيم اين عمل را انجام نده سودي نبخشيد و چون آدم متديني است گفت كه من به وظيفه شرعي خود عمل مي كنم.
نظريه شنبه: مفاد خبر صحت دارد.
به پرونده سيدعلي اكبر ابوترابي ضميمه و بايگاني شود 12/ديماه 49 (4) سيدعلي اكبر ابوترابي كه تمام زندگيش عشق به اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام بود و براساس اين عشق وجودش آفتابي شده بود با آنكه نشان شكنجه هاي رژيم پهلوي و بعث عراق را در پيكر داشت و سختي هاي بسياري را تحمل كرده بود ولي آرامبخش رنج مردمان بود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-ياران امام به روايت اسناد ساواك- حجت الاسلام حاج سيدعلي اكبر ابوترابي ص 14
2- همان ،ص 18 سند شماره 1374/21-4/5/50
3-همان، ص 21
4-همان، ص 130
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

آيت الله طالقاني
بازوي تواناي اسلام

طبيعي است با گذشت زمان و فاصله گرفتن از مبدأ شهادت و يا درگذشت ياران امام(ره) و مبارزان راه حق و آزادي، از توان زبانهايي چون توصيف و تقدير و يا مقاله كاسته مي شود و كاربرد ادبيات، تصوير و بالاخره سند فزوني مي گيرد. چرا كه باعمق يافتن زمان شناختهاي سطحي كه معمولاً زودگذر هستند امتناع كننده نيستند، بلكه درك عميق و ماندگار ازاين شخصيت هاي بزرگ لازم مي آيد كه فقط با تكيه بر اسناد و مدارك فراهم مي شود.
بخشي از اسناد و مدارك ساواك مربوط به ابوذر زمان آيت الله سيدمحمود طالقاني است.
طالقاني درباره فضاي ظالمانه دوره طاغوت مي گويد: از آن روزي كه اينجانب در اين اجتماع چشم گشودم مردم اين سرزمين را زير تازيانه و چكمه خودخواهان ديدم، هر شامگاهان در خانه منتظر خبري بوديم كه امروز چه حوادث تازه اي رخ داده و كي دستگير يا تبعيد يا كشته شده؟ و چه تصميمي درباره مردم گرفته اند؟ پدرم كه از علماي سرشناس ومجاهد بود هر روز صبح كه از خانه بيرون مي رفت، ما اطفال خردسال و مادر بيچاره مان تا مراجعتش در هراس و اضطراب به سر مي برديم، آن روزهاي خردسالي را بااين مناظر و خوف و هراس و فشار و ناراحتي به سر بردم.
آن دوره اي كه در قم سرگرم تحصيل بودم روزهايي بود كه مردم اين كشور سخت دچار فشار و استبداد بودند مردم از وحشت از يكديگر مي رميدند، جان و مال و ناموس مردم تا عمامه اهل علم و روسري زنان مورد غارت و حمله مأمورين استبداد بود. اين وضع چنان بر روح و اعصابم فشار مي آورد كه اثر آن دردها و بيماري هايي است كه تا پايان عمر باقي خواهد ماند. در آن روزها با خود مي انديشيدم كه اين بحث هاي دقيق در فروع و احكام مگر براي عمل و سعادت فرد و اجتماع نيست؟
امام خميني(ره) در 19 شهريور 1358 به مناسبت درگذشت آيت الله طالقاني مي فرمايند: «آقاي طالقاني يك عمر در جهاد و روشنگري و ارشاد گذراند. او يك شخصيتي بود كه از حبسي به حبس و از رنجي به رنج ديگر در رفت و آمد بود و هيچگاه در جهاد بزرگ خود سستي و سردي نداشت.»
نقش آيت الله طالقاني در روشنگري و ترويج علوم قرآني و مبارزه سياسي با دستگاه ظلم و جور بر كسي پوشيده نيست. او در ميان مردم محبوبيت و نفوذ داشت به گونه اي كه با اشاره وي عزاداري تاسوعا و عاشورا تبديل به راهپيمايي سياسي شد.
در همان هنگام كه عروسك خيمه شب بازي آمريكا هر روز بازي تازه اي آغاز مي كرد و چنان گيج و منگ شده بود كه نمي دانست به كدام ساز آمريكا برقصد، و هر روز انديشه تازه اي براي تحكيم و اثبات خود به خرج مي داد او عليرغم حكومت نظامي و حكومت نظاميان در تاسوعاي حسيني اعلام راهپيمايي كرد. دستگاه فشار آورد كه آن را پس بگيرد ولي او كسي نبود كه به حرف دستگاه گوش فرا دهد. اين اعلام راهپيمايي از طرف عموم افراد ملت و همه مبارزان مورد تأييد قرار گرفت و در عاشورا نيز ادامه يافت و درياي آدمها در آن دو روز ايران را به حركت، جهان را به شگفتي و آمريكا را به وحشت دچار كرد.
آيت الله طالقاني به عنوان يكي از ياران امام در اشاعه تفكر و مرام سياسي و ديني ايشان نقش به سزايي ايفا مي كرد. در يكي اسناد ساواك اين نقش قابل ملاحظه است.
به 316 تاريخ 9/9/47
از 20هـ3 شماره 33232/20هـ3
موضوع اظهارات محمدعلي قهوه چي ديباور
نامبرده بالا در تاريخ 1/9 در منزلش پس از نشان دادن كتابي به نام كشف الاسرار اظهار داشت دولت اين كتاب را كه مؤلفش آقاي آيت الله خميني است اگر در دست هر كس ببيند حداقل 15 سال زنداني دارد و در اين كتاب مباحث سياسي زيادي دارد. بالاي صفحه نوشته است چرا رضاخان (مقصود اعليحضرت رضاشاه كبير) با ملاها مخالفت كرد و بعد در اين باره چند صفحه شرح نوشته شده. بعد اظهار داشت اين كتاب مال آقاي آيت الله طالقاني است و براي محافظت به من داده زيرا اين قبيل كتابها را نمي تواند در منزلش نگهداري كند لذا... مي دهد كه نگهداري كنيم من هم يك جلد از اين كتاب را دارم كه به رفقا دادم تا مطالعه كنند وقتي برايم آوردند به شما هم مي دهم كه مطالعه كني و بعد از يك هفته به من پس بدهي.
ملاحظات
هرگونه اقدام مستقيم باعث شناسايي منبع مي گردد(1)
عاشوراي سال 57 به يادماندني است آيت الله طالقاني نقشي اساسي در راه اندازي راهپيمايي ديني سياسي دراين روز داشت در سند ساواك آمده است.
از: 820 تاريخ 16/9/57
موضوع اظهارات آيت الله طالقاني
آيت الله طالقاني به مردمي كه به وي براي تظاهرات روز عاشورا مراجعه مي نمودند اظهار داشته شما بايستي از شب قبل در منازل منطقه محل سكونتم (هر منزل از چندين نفر پذيرايي خواهد نمود) اقامت نموده و صبح زود روز عاشورا پشت سر من حركت نمائيد.
نظريه همكار! شايع است صبح روز مذكور حدود 200 هزار نفر پشت سر طالقاني شروع به تظاهرات خواهند نمود.
محترماً با توجه به اهميت موضوع به عرض مي رساند. 16/9/57
در بولتن درج و به فرمانداري نظامي منعكس شود. 16/9/57(2)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 - كتاب مالك اشتر دوران ، ياران امام به روايت اسناد ساواك- آيت الله سيدمحمود طالقاني ص973
2-همان،ص436
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

آيت الله غفاري
كسي كه شهادتش موج بيداري در ظلمت استبداد بود

شرايط سياسي و اجتماعي دوران حاكميت محمدرضا پهلوي به ويژه در سال هاي 1340-1357 شرايطي خاص، حساس و حائز اهميت و شايان توجه به شمار مي رفت. تلاش حكومت پهلوي به منظور اجراي طرحها و برنامه هاي ديكته شده از سوي آمريكا و زمينه سازي براي تحكيم حضور سياسي، اقتصادي و نظامي آمريكا در ايران با مدنظر قراردادن متغيرهاي همسايگي اتحاد جماهير شوروي سابق، موقعيت استراتژيكي ايران به ويژه در خليج فارس و تنگه هرمز، نفت و انرژي، بازار اسلحه و كالاي صنعتي و بازار كار براي مستشاران آمريكايي از مهمترين مسائل اين دوران است. طبيعي است كه مبارزه با حكومت پهلوي در چنين شرايطي، بسيار سخت، پيچيده و خطرناك بود. در اين شرايط سخت شهيد آيت الله حاج شيخ حسين غفاري از جمله ياران امام است كه سهم به سزايي را در مبارزه با ظلم و بيدارگري مردم ايفا كرده است.
در يكي از گزارش هاي بازجويي از ايشان آمده است، «اطلاع واصله حاكي بود كه فرد ياد شده (آيت الله غفاري) به اتفاق فرزندش هادي غفاري در منابر مختلف مطالبي عليه مصالح كشور ايراد و ضمن سخنراني در مساجد و شهرستانها ضمن طرفداري از روحانيون مخالف دولت اصلاحات كنوني كشور را با زمان معاويه مقايسه نموده و چنين نتيجه گرفته كه در حال حاضر وضع فعلي حكومت ايران با زمان معاويه تفاوتي ننموده و احتياج است كه جوانان چون امام حسين(ع) بپاخاسته و وضع و امور كشور را به دست گيرند. بر مبناي اظهارات ياد شده نامبرده دستگير و ضمن بازرسي از منزلش تعدادي اعلاميه مضره كشف مي گردد. كه بر مبناي اوراق مكشوفه مشاراليه با صدور قرار مورخ 18/4/53 شعبه 5 بازپرسي دادستاني ارتش بازداشت و پس از رويت قرار به آن اعتراض ننموده است» (1)
يكي ديگر از وجوه مناسبت هاي سياسي درخشان آيت الله غفاري مبارزه با عناصر چپ زده و التقاطي در زندان است و به سبب روابط ناصحيحي كه عناصر وابسته به مجاهدين خلق (منافقين) در زندان با ماركسيستها داشتند، آن مرحوم موضعي ارشادي و هدايتگرانه گرفته، سعي مي كرد آنان را هدايت كند ولي عناد و عدم آشنايي آنان به مباني و اصول جهان بيني اسلامي و تحت تاثير قرار گرفتن در برابر انديشه هاي ماركسيستي باعث شده بود تا اعتنايي به سخنان و نصايح آيت الله غفاري نداشته باشند.
در شهادت آيت الله غفاري دو نكته قابل توجه است. به هنگام دستگيري و انتقال به زندان هيچگونه نشانه اي از بيماري در ايشان وجود نداشت و ديگر اينكه بررسي اسناد و مدارك موجود و مكاتبات ساواك با پزشكي قانوني بيانگر وجود تناقضاتي در مورد علت فوت ايشان است. به طور مثال در يك گزارش علت فوت كهولت سن و بيماري كليوي ذكر شده و در گزارش ديگر بيماري قلبي و سكته و در گزارش سوم خونريزي مغزي علت مرگ اعلام شده است و اين در حالي است كه پزشكي قانوني پس از معاينه جسد اعلام مي كند آثاري از كبودي در نقاط مختلف بدن ايشان مشاهده شده كه منشأ آن به يك هفته قبل باز مي گردد(2) در اسناد ساواك درباره نحوه مبارزه آيت الله غفاري و سخنراني او در روز عاشورا آمده است.
از: 20 هـ 12 تاريخ: 28/12/50
به: 20 ج شماره: 142066/20 هـ 12
موضوع غفاري واعظ
طبق اطلاع نامبرده فوق روز عاشورا در مسجدالهادي واقع در نارمك به منبر رفته و ضمن صحبت به وزير كشاورزي و دولت حمله كرده و گفتي است آخر اي وزير پدر سوخته خر خودت هستي نه ملت، تو قيمت گوشت را كيلويي 220 ريال تعيين مي كني و به روزنامه هاي مزدور مي دهي تا نرخها را چاپ كنند و چون ديدي گندش بالا آمد گفتي اين نرخ و طبقه بندي مربوط به تابستان است آخر مگر زمستان و تابستان دارد اجناس در اين مملكت روز به روز گرانتر و مردم گرسنه تر مي شوند و در بالاي منبر فرياد زده است كه ملت گول شما را نخواهند خورد ضمناً پسر نامبرده بنام هادي غفاري كه يكي از متعصبين مذهبي است ضمن صحبت هاي خصوصي بيان داشته است كه ما در صدد هستيم مجدداً در مسجد جامع نارمك جلساتي تشكيل دهيم.
نظريه: جهت اطلاع و تحقيق درباره تعيين صحت و سقم موضوع و شناسايي و اعلام مشخصات غفاري واعظ و مراقبت از جلسات مسجد جامع نارمك (3)
خبر شهادت آيت الله غفاري در مجامع دانشگاهي و حتي در خارج از كشور و نيز در ميان مسلمانان و شيعيان تاثير شايان توجهي داشته است و موجي از تحركات انقلابي و افشاگرانه عليه رژيم پهلوي در خارج و داخل كشور سبب شد تا در مدرسه فيضيه قم اعلاميه اي به سه زبان، فارسي، عربي، انگليسي الصاق شود كه در آن چگونگي بازداشت ايشان و شكنجه هاي دوران زندان مطرح و تحت عنوان روحانيون مبارز ايراني خارج از كشور امضا شده بود. اعلاميه حاوي دو عكس از آيت الله غفاري بود كه يكي عكس رسمي ايشان در كسوت روحانيت و ديگري تصوير ايشان در زندان.
موجي كه در اثر شهادت آيت الله غفاري پديد آمد در سالگرد ايشان در سال 54 و همين طور در سال 55 و 56 نقش آفرين بود و ساواك و ماموران رژيم پهلوي به شدت از مطرح شدن نام ايشان و مسائل پيرامون شهادت ايشان در هراس بوده اند. از زمان شهادت وي تا پيروزي اعجازانگيز انقلاب اسلامي در 22بهمن سال 57 به رهبري حضرت امام خميني(ره) حدود 4 سال گذشت و به تحقيق شهادت مظلومانه آن عالم رباني و مجاهد بزرگوار نقش تعيين كننده اي در روشنگري و آگاه سازي مردم مسلمان ميهن اسلاميمان داشته است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- كتاب ياران امام به روايت اسناد ساواك - شهيد آيت الله حاج شيخ حسين غفاري ، ص81
2-همان،ص12
3-همان،ص18
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

شهيد مطهري
انسان ساز دوره بيدارگري

روحانيان در دوره بيدارگري تنها به مبارزه سياسي اكتفا نكردند عالمان روحاني با حضور در مجامع دانشگاهي و بين اقشار تحصيلكرده و روشنفكر و نوشتن مقالات و مطالبي بر پايه آموزه هاي ديني جهاتي ديگر از مبارزه را هدايت مي كردند.
مطهري استاد شهير و شهيد از 1332 قلم به دست گرفت مقاله و كتاب نوشت و به آنچه پرداخت حل مشكلات و پاسخگويي به سؤالاتي است كه در زمينه مسائل اسلامي در دوره طاغوت براي جوانان مطرح بود. با شروع نهضت روحانيت در سال 41 به رهبري امام خميني مطهري نيز از جان و دل به تقويت مواضع رهبر و مراد و استاد خود پرداخت و بهاي آن را نيز در شب عاشوراي سال 42 و پس از بازگشت از سخنراني در خيابان پيروزي پرداخت و به اسارت عوامل رژيم شاه درآمد.
در اسناد ساواك آمده است: گزارشگران ساواك از شركت او در سمينار دبيران علوم ديني كه از تاريخ 11/5/49 به مدت پنج روز در باشگاه فرهنگيان مشهد تشكيل شده بود جلوگيري كرده و اظهارات او را تحريك آميز و برخلاف مصالح كشور دانسته مي نويسند:
«او اظهار داشته كه اين سمينار جنبه تشريفاتي دارد نه جنبه ديني براي اينكه تمام دستگاه هاي دولتي در اين مملكت با دين مبارزه مي كنند و مردم را به بي ديني دعوت مي كنند. ]مطهري[ نسبت به نثار تاج گل بر پيكر رضاشاه اعتراض كرده و گفته آيا دبيران علوم ديني هم بايد شب پرست باشند.»(1)
همچنين در اسناد ساواك آمده است: «چون تيمسار رياست معظم ساواك مقرر فرموده اند اعمال و رفتار نامبرده بالا دقيقاً تحت مراقبت قرار گيرد عليهذا دستور فرمائيد ضمن مراقبت از منابر وي تا حدود امكان در جريان كليه فعاليت هايش بوده و هر وقت قصد خروج از تهران را داشت مراتب را با تعيين تاريخ حركت و مقصد مشاراليه سريعاً گزارش نماييد كه چگونگي به ستاد منعكس شود.»(2)
استاد مطهري بخاطر فعاليت هايش ممنوع الخروج مي شود. استاد از قبل پيش بيني چنين ترفندي را از سوي ساواك كرده بود از فرصت استفاده كرده و جهت سفر به كشورهاي اسلامي به عنوان فرصت مطالعاتي درخواست مرخصي و گذرنامه مي نمايد كه در تاريخ 18/10/54 ثابتي ضمن نامه اي چنين مي نويسد «صدور گذرنامه براي نامبرده بالا به مقصد كشورهاي عربي از نظر اين اداره كل به مصلحت نمي باشد.(3)
حضور مستمر استاد در مراكز علمي، دانشگاهي از قبيل انجمن اسلامي پزشكان، انجمن اسلامي دانشجويان و ايراد سخنرانيهاي علمي و نشر مقالات وزين و... گواه صادقي بر اين ادعاست كه شهيد مطهري نقش اساسي در بيدارگري قشر تحصيلكرده داشته است.
مرحوم مطهري در دانشكده با استادان بسيار خوب رفتار مي كردند و حتي به آنهايي كه معلوم بود با ايشان دشمني دارند، احترام مي گذاشتند مرحوم مطهري سعي داشتند آنها را ارشاد كنند و هيچوقت در برابرشان نمي ايستادند. مگر در يك مورد كه در سال 55 اتفاق افتاد و ايشان مجبور شدند در برابر آريانپور بايستند و چهره منافقانه او را آشكار كنند كه خود را به عنوان چهره اي علمي و محبوب دانشجويان جا زده بود.
«... كه استاد دانشكده الهيات است وقتي سر كلاس مي رود مرام كمونيستي و نقض تعاليم ديني را به دانشجويان القا مي كند. من هم سر كلاس در رد او صحبت مي كنم يك روز به او گفتم: «اين روش شما غلط است. اگر شما خودتان را در اين قضيه قوي مي دانيد من حاضرم در يك ميزگرد تلويزيوني با هم بنشينيم و در اين خصوص مناظره كنيم.»(4)
در يكي از اسناد ساواك در اين باره آمده است.
از 20هـ 12 تاريخ 24/9/35 به 322 شماره 15015/هـ12
موضوع: مرتضي مطهري
در دانشكده الهيات دانشگاه تهران دكتر آرمين ]اميرحسين[آريان پور در كلاس درس با برخي از دانشجويان درگيري لفظي پيدا نموده و در جلسات بعدي روز 24/9/35 ضمن تشديد اين برخورد در راهرو دانشكده بين دكتر آريان پور و تعدادي از دانشجويان مرتضي مطهري از اطاقش خارج و با صداي بلند فرياد مي زند اي ماركسيستها، بي شرفها، پدر سوخته ها خجالت بكشيد چرا دانشجو را مي زنيد. و سپس دكتر كسايي مسئول دانشجويان از مرتضي مطهري درخواست مي كند كه به دانشجويان دستور دهد متفرق شوند كه به همين ترتيب عمل و آريان پور گزارشي به عنوان دكتر محمدي رئيس دانشكده نوشته و در آن دو استاد را به نامهاي مطهري و دكتر مفتح معرفي و نوشته افراد مذكور مانع عنوان مطالب درسي در سر كلاس مي گردند.(5)
همچنين در سندي ديگر معلوم مي شود كه استاد شهيد مطهري از ايام ماه محرم براي روشنگري مردم تحت ستم چگونه بهره مي برده است.
تاريخ 8/11/36(1356)
گزارش
محترماً به استحضار مي رساند:
آقاي ناصري از كميته مشترك ضد خرابكاري اعلام مي دارد كه آقاي دكتر مفتح مسئول مسجد قبا اظهار داشته است كه از آقايان دكتر حسن روحاني و مرتضي مطهري دعوت كرده است كه در دهه آخر محرم صفر اين دو نفر در مسجد قبا سخنراني نمايند. به استحضار مي رساند كه مرتضي مطهري به علت سخنراني هاي تحريك آميز ممنوع المنبر مي باشد و شخصي به نام دكتر حسن روحاني نيز سخنراني هاي تحريك آميزي در قم نموده كه جريان سخنراني وي به عرض رسيده و مقرر گرديده ممنوع المنبر شود.
چگونگي به سازمان اطلاعات و امنيت تهران اعلام تا مشخصات وي را تهيه تا نسبت به جلوگيري از منبر او اقدام شود. ولي سازمان مزبور هنوز نتوانسته است دقيقاً مشاراليه را شناسايي كند. مراتب با توجه به سابقه مسجد قبا ازنظر عالي مي گذرد تا هر طور دستور مي فرمايند اقدام شود.
محترماً به نظر مي رسد اين سخنرانيها به مصلحت نباشد معهذا موكول به امر عاليست گفته شود اين دو نفر ممنوع المنبر بوده و صلاحيتي ندارند.(6)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- عالم جاودان- ياران امام به روايت اسناد ساواك- استاد شهيد مرتضي مطهري، ص38، 2- همان ص43، 3-همان ص46، 4-همان ص47،
5-همان ص548، 6-همان، ص576
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

شهيد عراقي
يار صديق امام(ره)

ياران امام خميني(ره) در همراهي ايشان در به پيروزي رساندن انقلاب از هيچ تلاش و كوششي دريغ نمي كردند. آنها با تأسي از فرهنگ محرم زمينه آگاه سازي مردم و هدايت آنها به مسير انقلاب را فراهم مي كردند.
شهيد عراقي از جمله ياران امام(ره) است كه جواني خود را در راه انقلاب گذاشت او مشقات فراواني را متحمل شد تا شكوه انقلاب را با چشمان خود ببيند.
همواره ايام محرم در بين مردم از شور و اشتياق خاصي نسبت به سرور آزادگان و شهداي كربلا برخوردار بوده است. و اين خود زمان مناسبي است تا از اين فرصت كمال استفاده در راه روشنگري صورت پذيرد.
در نقل خاطرات شهيد عراقي چنين آمده است: «بچه ها مقدمات دسته عاشورا را فراهم كردند. اين دفعه از مسجدشاه قرار شده بود راه بيفتيم بياييم خيابان سيروس و از آنجا هم بياييم مجلس و از آنجا برويم به طرف دانشگاه. عكسهاي بزرگي از حاج آقا انداخته و آماده شده بود و پلاكاردها هم همان پلاكاردهاي سال گذشته يك مقدارش بود.(1)
شهيد عراقي عنصري زندان آزموده بود كه سابقه او به دوران زندان همراه با فدائيان اسلام، زندان در شهرستان قزوين، زندان در عاشوراي 1343 بازمي گشت. هنگامي كه رهبر كبير انقلاب به كشور بازگشتند، شهيد عراقي از جمله ياران نزديكي بودند كه ايشان را همراهي مي كردند.
نشريه اميد جوان اين بازگشت را چنين ترسيم كرده است: «در آن روز لحظه اي كه پرواز انقلاب در فرودگاه نشست و همه چشم ها و دوربين ها به روي درب خروجي هواپيما نشانه رفته بود، تا اينكه اولين نفر از هواپيما خارج شد روي پله ها ايستاد و به اين طرف و آن طرف نگاهي انداخت و در حالي كه از پله ها پائين مي آمد باز همه چيز و همه كس را مواظب بود. در آن لحظه اين سؤال براي همه خبرنگاران داخلي و خارجي مطرح بود كه او كيست؟... بعدا فهميديم كسي كه قبل از همه از هواپيما خارج شد حاج مهدي عراقي از ياران صميمي حضرت امام(ره) بود.»(2)
در يكي از اسناد ساواك به تاريخ 20/7/44 در مورد شهيد عراقي آمده است.
از: ساواك
به تيمسار رياست اداره دادرسي ارتش (بازپرس شعبه3)
تاريخ: 20/7/44
شماره: 35225/316
درباره: مهدي فرزند حاج غلامعلي شهرت ابراهيم عراقي
عطف به 1316/303-7/7/44
سوابقي از نامبرده بالا در خرداد ماه سال 42 در ساواك موجود نمي باشد. لكن مشاراليه به اتهام اقدام بر ضد امنيت داخلي مملكت و ايراد ضرب و جرح به مأمورين انتظامي در خرداد ماه سال 43 دستگير و طبق قرار صادره از طرف بازپرسي شعبه 7 اداره دادرسي ارتش بازداشت و در مورد اقدام بر ضد امنيت داخلي كشور قرار منع پيگرد وي صادر گرديده است. ضمنا ياد شده از جمله متهمين شركت در توطئه قتل مرحوم منصور نخست وزير فقيد بوده كه طبق رأي صادره از دادگاه تجديدنظر شماره 1 اداره دادرسي ارتش به اعدام محكوم لكن به فرمان مطاع شاهانه مشمول يك درجه عفو واقع و در نتيجه محكوميت وي به حبس دائم با كار تبديل مي گردد.
رئيس سازمان اطلاعات و امنيت كشور سپهبد نصيري
از طرف...(3)
شهيد عراقي كه عاشق مخلص و مريد صادق امام«ره» بود در هر صحنه اي كه وارد شد براساس اداي تكليف، حضور يافت، و لحظه اي از انجام وظيفه غفلت نكرد. در يكي از اسناد ساواك آمده است.
به عرض مي رسد تاريخ 2/6/37(1357)
از 383
موضوع اظهارات محمدمهدي ابراهيم عراقي
نامبرده بالا در يك مذاكره خصوصي در مورد نحوه تماس و اخذ اعلاميه ها و سخنراني آيت الله خميني اظهار داشت: پس از هر سخنراني از طريق تلفن فردي كه براي رژيم ناشناخته است با نجف تماس گرفته شده و سخنراني بطور كامل قرائت و نوشته مي شود تا بدون وقفه در داخل كشور همزمان تكثير و انتشار يابد. در اين مورد بعضي اوقات از نجف مطالب مزبور به انگلستان ديكته شده و از انگليس به حاجي عراقي و دارو دسته اش مي رسد.
احتراما به استحضار مي رسد سجده اي2/6/37(1357)
عراقي بايد با تمام امكانات مراقبت شود ثابتي
2/6/37(1357)(4)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
4-3-1- كتاب پيش كسوت انقلاب - ياران امام به روايت اسناد ساواك ، ص32و ص 051و ص872
2- اميد جوان شماره 88 مورخه 1 6/ / 77
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

شهید هاشمی نژاد
مرد خطابه های آتشین

ماه مبارك رمضان و ماه محرم و ايام سرور ديني، بهانه هاي مناسبي براي جامعه روحانيت بود تا با توزيع شدن در مساجد شهرها و روستاهاي دور افتاده به تبليغ اسلام و افشاگري بر عليه ظلم حاكم بپردازند.
از جمله اين روحانيون كه در زمره ياران امام(ره) بود معلم شهيد حجت الاسلام سيدعبدالكريم هاشمي نژاد است، او با فعاليت هاي انقلابي خود در قبل از انقلاب نقش مهمي در شكل گيري انقلاب داشت.
شهيد هاشمي نژاد از سال 40 با رفتن به مشهد در آنجا رحل اقامت انداخت و با برپايي مجالس تبليغ و وعظ به آگاهي و بيداري مردم همت گماشت. پس از جريان 15 خرداد 1342 به سفرهاي تبليغي محرم و صفر و رمضان به شهرهاي نيشابور- شهرري، چالوس و... مي رفت و با طرح مسائل جديد به سؤالات و مشكلات علمي و اجتماعي مردم پاسخ مي گفت و اذهان آنها را نسبت به حكومت جابر زمان روشني مي بخشيد. در اين سفرها مزدوران ساواك سايه به سايه او را تعقيب مي كردند و در واقع بخش مهمي از پرونده شهيد هاشمي نژاد را در ساواك، اسناد سفرهاي تبليغي فرهنگي- سياسي او تشكيل مي دهد. او پس از دستگيري در بازجويي مي گويد: «... اما علت بازداشت ممكن است به علت قسمتي از انتقادات قانوني بوده كه اينجانب در سخنراني هاي خود نسبت به قسمتي از اوضاع فعلي داشته ام و اگر واقعاً علت بازداشت همان است كه تشخيص داده ام، بسيار جاي تأسف است!»(1)
«نقل كرده اند كه پس از وقوع حادثه مسجد فيل در مشهد راديو بي بي سي چنين تعبير مي كند كه شيربچه اي در مشهد حادثه مسجد فيل را كه از نادر حوادث مشهد مي باشد به وجود آورده است.»(2)
حادثه مسجد فيل از اين قرار بود كه شهيد هاشمي نژاد برعليه حكومت و كارهاي غلط آن سخنراني مي كند. شب دوم سخنراني مأموران شهرباني قصد دستگيري او را مي كنند. مردم تصميم مي گيرند كه او را فراري دهند اما او از فرار كردن خودداري مي كند و هنگام دستگيري اش مردم با مأموران درگير شده و دو نفر از مردم كشته مي شوند.
وي همچنين پس از مدتي در مشهد به دور از چشم مأموران به همراه حضرت آيت الله خامنه اي و آقاي واعظ طبسي اتاقي اجاره نموده و با صدور اعلاميه هاي مختلف مردم را به اعتصاب و راهپيمايي تشويق مي كردند. اين بود كه ساواك بار ديگر او را دستگير كرد.
سيد شهيد به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي به مبارزه عليه انجمن حجتيه و ليبرال ها پرداخت چرا كه او معتقد بود بزرگترين انقلاب، انقلاب فرهنگي است يعني درهم ريختن فرهنگي كه غرب بر ما تحميل نموده وي همچنين سند اصالت انقلاب را خشم نسبت به سوسيال امپرياليسم و سرمايه داري بين المللي و آمريكا مي دانست.(3)
«خطابه هاي افشاگرانه وي در وانفساي سياهي و استبداد و خفقان شاهنشاهي چنان بود كه رژيم پهلوي در قبال سخنراني هاي او كه همچون زبان مالك اشتر برنده و كوبنده بود تاب مقاومت نياورد و با يورش وحشيانه در سال 1350 به يكي از مساجد شيراز وي را دستگير و روانه زندان كرد و از اين به بعد ممنوع المنبر شد.(4)
در يكي از گزارش هاي ساواك كه در پي مي آيد ميزان شجاعت و صراحت شهيد هاشمي نژاد آشكار است.
گزارش اطلاعات داخلي
از ساعت 30/20 الي 30/21 ليله 10/3/42 آقاي هاشمي نژاد واعظ در مسجد مروي با وجودي كه قبلا به وي و باني مجلس آقاي ناظم زاده (رئيس صنف خياط) تذكرات لازم داده شده بود معهذا نسبت به دولت حمله نموده و اظهار داشت ما امنيت نداريم. نسبت به كار يهودي ها و بهائي ها رسيدگي مي شود ولي راجع به مدرسه فيضيه قم رسيدگي نمي كنند. مأموران دولت عده اي از طلاب را كشته و مضروب كرده اند ولي دستگاه دادگستري مي گويد ما آنها را نمي شناسيم درست است زيرا مأمور خودشان هستند. چرا دولت نمي رود تا دولت ديگر كه به درد مردم برسد جاي او را بگيرد دستگاه ظالم يزيد هم زياد خودمختاري كرد ولي يك روز سرنگون شد چرا تيشه به ريشه اسلام مي زنيد؟ چرا مجله مذهبي قم را سانسور و تعطيل نموده ايد ما روحانيون از هيچ چيز نمي ترسيم و حاضريم در اين راه جان خود را فدا كنيم.
گيرندگان: رياست ساواك تهران جهت اطلاع 10183(5)
شهيد هاشمي نژاد در خطابه هاي خود مسائل تربيتي را به وضوح با مردم در ميان مي گذاشته و از آنها مي خواسته است كه مراقب جوانان خود باشند. وي راهنماي جوانان جامعه از انقلاب بوده است. دريكي از اسناد ساواك آمده است.
به 312 تاريخ 6/8/51
از 20هـ12 شماره 15567/20هـ12
موضوع سيدعبدالكريم هاشمي نژاد
نامبرده بالا حدود ساعت 13 روز 25/7/51 در مسجد صادقيه به منبر رفت و درباره وظيفه نسل جوان صحبت كرد و گفت جوانان ما بايد راهي را كه مردم آزاديخواه مي رفتند بروند. چند شب پيش كتاب مرحوم گاندي را مطالعه مي كردم او گفته است علت موفقيت من در كوتاه كردن دست استعمار اين بود كه از حضرت امام حسين(ع) سرمشق گرفتم و در نتيجه پيروز شدم او كه يكنفر هندو بود معني آزادي را درك كرد، اي پدر و مادرها شما در تربيت فرزندانتان مسئوليت فوق العاده اي داريد و در پايان ذكر مصيبت نمود و در ساعت 14 به گفتار خود خاتمه داد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
5و4-1-ياران امام به روايت اسناد ساواك
2- فريادگر شهادت سيداحمد هاشمي نژاد
3- 8/7/61 ، روزنامه كيهان
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

آيت الله مدني(ره)
قلوب مردم همدان را تسخير كرده بود

يكي از ياران برجسته امام، عارف واصل، عالم زاهد، مجاهد نستوه شهيد آيت الله حاج سيداسدالله مدني است. اگر به درستي سيره وي نگاشته شود و شاگردان و يارانش به تدوين و تنظيم ويژگي هاي علمي، معنوي، اجتماعي و سياسي اش بپردازند، نمونه اي مثال زدني از الگوهاي عملي براي نسل جوان است. آيت الله مدني از جمله روحانياني بودند كه طي دهه هاي قبل از پيروزي انقلاب نقش موثري در بيدارگري مردم ايران داشتند. اولين مبارزه او مقابله با فساد بود. در سال 1331 از نجف اشرف در ميان استقبال اهالي آذرشهر وارد زادگاه خود شد. در اولين خطابه خود به مردم آذرشهر گفت اي مردم آذرشهر در موقع آمدن من به ايران در كرمانشاه، بعضي ها از من پرسيدند اهل كجا هستي گفتم آذرشهر. آنها گفتند «آذر شهر شراب خوبي دارد كه در تمام ايران مشهور است.» سپس اضافه كرد «وجود كارخانه مشروب سازي چه معنا دارد. اگر از اول به آنها جنس نمي فروختيد آنها مي رفتند». در جلسه سخنراني ديگري موضوع كلاه پهلوي و لباس متحدالشكل را به ميان آورد و گفت «سفارش كرده ام از تبريز، كلاه پوستي بياورند، هر كس باز هم كلاه پهلوي بگذارد، ديگر براي نماز جماعت به مسجد نيايد» و اين آغاز مبارزه او با مظاهر طاغوت بود.
آيت الله مدني نخستين كسي بود كه در نجف به نداي «هل من ناصر ينصرني» امام لبيك گفت و با تعطيل كردن كلاس هاي خود در نجف و تشكيل مجالس سخنراني، در جهت افشاي چهره پليد رژيم مزدور پهلوي گام برداشت. وي در اين زمان در نجف سردمدار جريان دفاع و پشتيباني از نهضت امام به شمار مي آمد و وقايع ايران را براي طلاب بيان مي كرد.
رژيم كه با گسترش نفوذ آيت الله مدني در ميان مردم، به عنوان يكي از سرسخت ترين طرفداران امام خميني رو به رو بود در سال 46 عده اي از روحانيون منطقه از جمله آيت الله مدني را ممنوع المنبر كرد.
آيت الله مدني در دوران خفقان و جو پليسي كه مزدوران ساواك عليه طرفداران امام حاكم كرده بودند با شهامت و شجاعت مرجعيت امام را مطرح كرد و به نفع ايشان تبليغ نمود.
«ساواك در تاريخ 31/5/49 اعلام مي دارد نامبرده (آيت الله مدني) در همدان به نفع (امام) خميني فعاليت و بيش از يك سوم اهالي همدان را مقلد (امام خميني) كرده است. و در هر محفل و مجلسي از (امام) خميني تمجيد مي كند و وي را مجتهد اعلم قلمداد مي نمايد.» (1)
«در سال 50 به امر امام براي تدريس علوم ديني به خرم آباد رفت و با تلاش بسيار حوزه علميه كماليه را تاسيس نمود سپس بر اثر فعاليت بر عليه رژيم منحوس پهلوي به نورآباد ممسني، گنبد كاووس، بندر كنگان و مهاباد تبعيد شد و آن گاه با اوجگيري انقلاب به قم بازگشت». (2)
«آيت الله مدني در تبعيد براي جهت دادن به مبارزات مردم تشكيلات منظمي ترتيب مي داد از جمله اين تشكيلات ايجاد صندوق هاي قرض الحسنه متعدد بود.» (3)
ايشان آن قدر قدرت و نفوذ در ميان مردم همدان داشتند كه انگار شهر همدان در اختيارشان بود.
«نقش ايشان در هدايت و جهت دادن به مبارزه مردم همدان به گونه اي بود كه وقتي در جريان 22 بهمن لشگر 81 زرهي باختران براي سركوبي مردم به تهران مي آمد به دستور ايشان مردم همدان با دست خالي، كفن پوشان به مقابله با تانكها برخاستند. وي در جلوي تظاهركنندگان به مقابله برخاسته بود» (4)
در اسناد ساواك درباره فعاليت هاي انقلابي آيت الله مدني آمده است.
به: 312 گزارش خبري تاريخ 20/3/52
از: 15 هـ شماره 1048/15 هـ
موضوع آيت الله مدني عطف 1171/311-17/2/52
در ساعت 30:20 مورخه 10/3/52 جلسه فاطميه با شركت در حدود 250 نفر كه بيشتر از طبقه اصناف و اشخاص سرشناس از جمله حافظي و عبدالرحمن قاضي (اعضاء انجمن شهر) و علي آذري و مرتضوي بوده اند تشكيل گرديده و آقاي مدني ضمن بحث درباره خداشناسي و تفسير چند آيه از قرآن مجيد اظهار داشته كه شكم گنده ها و نفت فروش ها را نمي شود ستايش نمود و با خواندن فاتحه و اينكه خدايا هر كس به مسلمين لطمه مي زند نابودش كن جلسه را در ساعت 2200 ختم مي نمايد.
نظريه يكشنبه، مفاد گزارش خبري فوق به احتمال قوي مورد تاييد مي باشد ضمناً مراقبت از نامبرده فوق ادامه داشته و نتيجه مستمراً به عرض خواهد رسيد.
ديلم
نظريه سه شنبه- نظريه يكشنبه صحيح است.
نظريه 15هـ- نظريه سه شنبه صحيح است.
آقاي باقري با توجه به سابقه آيت الله مدني اقدام شده 24/3 و در سند ديگر كه حاكي از آگاه كردن جوانان به موقعيت هاي اجتماعي و سياسي است آمده است.
به: رياست ساواك فرمانداري كل همدان (13 هـ)
از: اداره كل سوم (312) تاريخ: 9/7/52
شماره : 6922/312
درباره ميرزا اسداله مدني دهخوارقاني
بازگشت به شماره 6944/ هـ - 11/8/52
با توجه به اينكه نامبرده بالا از روحانيون ناراحت و طرفدار سرسخت خميني مي باشد و با امكان نظر به اينكه در نامه بازگشتي عنوان شده است كه مشاراليه با سخنرانيهاي خود جوانان را تحريك مي نمايد و نگرش به وضعيت حساس موسسه مهديه همدان خواهشمند است دستور فرمائيد از اعمال و رفتار مشاراليه در مدت اقامت در آن منطقه دقيقاً مراقبت به عمل آورده و از تماس هاي او با عناصر مشكوك و سابقه دار آگاهي حاصل كرده و در صورتي كه از منطقه خارج شد مراتب را به موقع اعلام و نتيجه را مرتباً به اين اداره كل منعكس نمايند.
مديركل اداره سوم
ثابتي 7/7/52
گيرنده رياست ساواك استان اصفهان بازگشت به شماره 8469/10 هـ 13/6/52 خواهشمند است دستور فرمائيد از هرگونه اطلاعات واصله در مورد روحاني نامبرده بالا اين اداره را آگاه نمايند. (5)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-2-3- 5 ياران امام به روايت ساواك - شهيد آيت الله سيداسدالله مدني ص812وص602
4- روزنامه كيهان 20/6/64
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 

آيت الله بهشتي (ره)
و روشنگري نسل انقلاب

بسيج مردم توسط روحانيت در خط امام براستي از عوامل موثر در بيداري اقشار مردم در نقاط مختلف كشور بود، بطوري كه رژيم يكباره با يك نهضت فراگير از گوشه و كنار كشور مواجه شد. دفتر ويژه اطلاعات كه زيرنظر ارتشبد فردوست وظيفه جمع بندي گزارش هاي واصله از ارگان هاي سركوب رژيم و ارائه آن به شاه و پيگيري دستورات دژخيم را برعهده داشته در 19 بهمن 1356 اين گزارش را تنظيم كرده است.
دفتر ويژه اطلاعات
پيشگاه مبارك اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر بزرگ ارتشتاران
گزارش
مفتخرا به شرف عرض مي رساند، گزارش ژاندارمري كشور شاهنشاهي مبني بر اينكه اخيرا تعدادي طلاب علوم ديني به مرودشت وارد و در گروه هاي 2 الي 3 نفري تقسيم و به روستاهاي استان فارس اعزام و يكي از آنها اظهار نموده در آينده نزديك، يك قيام عمومي برپا خواهد شد و ما نيز به همين منظور به روستاها آمده ايم، برابر نظر سازمان مزبور احتمالا طلاب مورد بحث به دستور روحانيون افراطي براي انجام تبليغات مضره به نقاط مختلف فارس اعزام شده اند. از شرف عرض گذشت.
اوامر ملوكانه شرف صدور يافت:
«همه سازمان ها با دقت در همه نقاط مواظب باشند.»
اوامر همايوني به ارتشبد نصيري، ارتشبد قره باغي و سپهبد صمديان پور ابلاغ، ارتشبد نصيري اظهار داشت:
«اطاعت مي شود ساواك نيز گزارش مشابهي داشته و اين عمل، منحصر به فارس نبوده بلكه طلاب به علت ايام عزاداري از قم در تمام نقاط كشور براي روضه خواني پراكنده شده اند. اين عمل در سال هاي قبل نيز انجام مي شده ولي امكان دارد امسال تحريكاتي هم بنمايند.
ارتشبد قره باغي اظهار داشت:
«اطاعت مي شود، هم اكنون اوامر ملوكانه را به كليه نواحي ابلاغ خواهم كرد.»
سپهبد صمديان پور اظهار داشت:
«اطاعت مي شود، اوامر همايوني را به كليه شهرباني ها ابلاغ خواهم كرد تا با هوشياري مراقب اوضاع باشند»
جان نثار حسين فردوست
مسئول تهيه گزارش: سرهنگ پياده (ستاد) توكل ملك محمدي (1)
نقش روحانيت در بيدارسازي مردم ايران و هدايت آنها به سوي عدالت خواهي انكارناپذير است. اين نقش از اوايل دهه چهل در ميان روحانيت با رهبري و زعامت رهبر عاليقدر انقلاب امام خميني(ره) شكل گرفت. يكي از ياران امام كه در بيدارسازي مردم نقش به سزايي داشت و در داخل و خارج از كشور ضمن پرداختن به آموزه هاي ديني به تحليل و نقد مسائل سياسي مي پرداخت آيت الله بهشتي بود. او از جمله فقهاي مجاهدي بود كه امام خميني(ره) او را براي تشكيل شوراي افتاء هيئت هاي مؤتلفه برگزيده بود و او در اين شورا حكم اعدام انقلابي نخست وزير وقت حسنعلي منصور را صادر كرد. پس از اعدام منصور ،ساواك به دنبال كشف مركز اين فعاليت هاي انقلابي برآمد كه سرانجام نام شهيد بهشتي نيز جزء افرادي كه در اين اعدام شركت داشت به دست آمد.
دبيرستان دين و دانش كه در سال 1333 در قم تأسيس شد اولين اقدام مهم آن شهيد براي مبارزه با سياست استعماري جدايي دو قشر روحاني و دانشجو بود.(2)
آيت الله بهشتي در خارج از كشور مبتكر تشكيل انجمن هاي اسلامي دانشجويان بود. با تلاش وي مركز اسلامي گروه هامبورگ سامان گرفت(3)
يكي دو سند ساواك كه به فعاليت هاي فرهنگي و ديني آيت الله بهشتي در قبل از انقلاب اشاره دارد، در پي مي آيد:
ساواك
شماره 24331 س ت تاريخ 29/10/42
موضوع محمد حسيني بهشتي آموزگار قم
آقاي پيشوايي معاون سابق فرهنگ قم و مدير آموزش ابتدايي ناحيه 3 صبح روز 24/10/42 اظهار داشت: محمدحسين بهشتي رئيس دبيرستان گنج و دانش قم كه اخيرا قرار بود به تهران منتقل شود از طرف وزارت فرهنگ منتظر خدمت گرديد. وي مي گفت: اخيرا آقاي بهشتي طلاب را در قم در منزل خود دعوت مي كرد و علوم جديد را به آنان مي آموخت و ضمنا در منزل او بحث هايي هم در مسائل سياسي درمي گرفت. پيشوايي اضافه نمود كه مقامات دولتي و سازمان امنيت قم علنا پسر مرحوم حجت را تحريك كرده اند كه در روحانيت تفرقه بيندازد و نامبرده اعلاميه هاي زيادي عليه بعضي از مراجع تقليد منتشر كرده است و قمي ها و روحانيون با نظر بدبيني به وي نگاه مي كنند.(4)
و سند ديگر كه به اين شرح است:
ساواك تلگراف وارده 31/3/46 شماره 651
از: نارنج
به: مركز
شماره هاي عطفي پيرو 67
طبق اطلاع آقاي بهشتي مرتبا نوارهاي ضبط صوت پر شده به مركز مي فرستد محتوي براي نمايندگي مشخص نيست وسيله آقاي هما تاج كه اغلب با اتومبيل به ايران رفت و آمد دارد مي باشد. و ظاهرا جمعه 29 جاري حركت مي كند. گيرنده تهران پارس، ايستگاه فرودگاه كوچه حسيني صالحي كرماني و يا لولافروشي روبروي شمس العماره.
كنترل بايد به طريقي باشد كه به اينجا منعكس نشود والامخبر ناراحت، در آينده اطلاع ديگري به دست نخواهد آمد% 651- 19/5/67 كهن
آيت الله بهشتي با سخنراني ها و تأليفات خود همچنين با مبارزات سياسي خود در داخل و خارج كشور در روشنگري نسل دانشجوي كشور نقش عمده اي را ايفا كرده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- فرازهايي از تاريخ انقلاب به روايت اسناد ساواك و آمريكا ص 19
2- ويژه نامه 7 تير چاپ 1375
3- روزنامه كيهان 8/4/81
4- ياران امام به روايت اسناد ساواك(3) آيت الله بهشتي صفحه 59
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ