1- قالَ الإمام موسى بن جعفر الكاظم (عليه السلام) :
وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى أرْبَع: أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ،
وَالثّانِيَةُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِكَ، وَالثّالِثَةُ أنْ تَعْرِفَ ما
أرادَ مِنْكَ، وَالرّبِعَةُ أنْ تَعْرِفَ ما يُخْرِجُكَ عَنْ دينِكَ.([1])
حضرت امام موسي كاظم (عليه السلام) فرمود: تمام علم مردم را در چهار مورد
شناسائى كرده ام:
اوّلين آن ها اين كه پروردگار و آفريدگار خود را بشناسى و نسبت به او شناخت
پيدا كنى.
دوّم، اين كه بفهمى كه از براى وجود تو و نيز براى بقاء حيات تو چه كارها و
تلاش هائى صورت گرفته است.
سوّم، بدانى كه براى چه آفريده شده اى و منظور چه بوده است.
چهارم، معرفت پيدا كنى به آن چيزهائى كه سبب مى شود از دين و اعتقادات خود
منحرف شوى (يعنى راه خوشبختى و بدبختى خود را بشناسى و در جامعه چشم و گوش
بسته حركت نكنى).
2- قالَ(عليه السلام) : ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن
فَيُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ إِلاّ كانَ كَشْفُ ذلِكَ
الْبَلاءِ وَشيكاً، وَ ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن
فَيُمْسِكُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ كانَ ذلِكَ الْبَلاءُ طَويلاً، فَإذا نَزَلَ
الْبَلاءُ فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعاءِ وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ
جَلَّ.([2])
فرمود: نيست بلائى كه بر مؤمن وارد شود مگر آن كه به وسبله دعا سريع بر طرف
مى گردد; و چنانچه دعا نكند طولانى خواهد، پس هنگامى مصيتى و بلائى وارد شد،
به درگاه خداوند دعا و تضرّع كنيد
3- قالَ(عليه السلام) : لَيْسَ مِنْ دَواء إلاّ وَ هُوَ يُهَيِّجُ داءً، وَ
لَيْسَ شَيْءٌ فِي الْبَدَنِ أنْفَعَ مِنْ إمْسَاكِ الْيَدِ إلاّ عَمّا
يَحْتاجُ إلَيْهِ.([3])
فرمود: هيچ داروئى نيست مگر آن كه در اثر عوارض جنبى آن دردى ديگر را تهييج
و تحريك مى نمايد; و هيچ درمانى بهتر و سود مندتر از امساك و خوددارى نيست
مگر در حال نياز و ضرورت.
4- قالَ(عليه السلام): رَحِمَ اللهُ عَبْداً تَفَقَّهَ، عَرَفَ النّاسَ
وَلايَعْرِفُونَهُ.([4])
فرمود: خداوند متعال رحمت كند بنده اى را كه در مسائل دينى تفقه و تحقيق
نمايد (فقيه و عالم باشد) و نسبت به مردم شناخت پيدا كند، گرچه مردم او را
نشناسند و قدر و منزلت او را ندانند.
5- قالَ (عليه السلام) : إنَّ أهْلَ الاْرْضِ مَرْحُومُونَ ما يَخافُونَ،
وَ أدُّوا الاْمانَةَ، وَ عَمِلُوا بِالْحَقِّ.([5])
فرمود: اهل زمين مورد رحمت - و بركت الهى - هستند، مادامى كه خوف و ترس -
از گناه و معصيت داشته باشند -، اداى امانت نمايند و حقّ را دريابند و مورد
عمل قرار دهند.
6- قالَ (عليه السلام) : بِئْسَ الْعَبْدُ يَكُونُ ذاوَجْهَيْنِ وَ
ذالِسانَيْنِ.([6])
فرمود: بد شخصى است آن كه داراى دو چهره و دو زبان مى باشد، - كه در پيش رو
چيزى گويد و پشت سر چيز ديگر -.
7- قال (عليه السلام) : مَنِ اسْتَشارَ لَمْ يَعْدِمْ عِنْدَ الصَّوابِ
مادِحاً، وَ عِنْدَالْخَطإ عاذِراً.([7])
فرمود: كسى كه در امور زندگى خود ـ با اهل معرفت ـ مشورت كند، چنانچه درست
و صحيح عمل كرده باشد مورد تعريف و تمجيد قرار مى گيرد و اگر خطا و اشتباه
كند عذرش پذيرفته است.
8- قالَ (عليه السلام) : مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ واعِظٌ
تَمَكَّنَ مِنْهُ عَدُوُّهُ ـ يعني الشّيطان ـ.([8])
فرمود: هر كسى عقل و تدبيرش را مورد استفاده قرار ندهد، دشمنش - يعنى;
شياطين إنسى و جنّى و نيز هواهاى نفسانى - به راحتى او را مى فريبند و
منحرف مى شود.
9- قالَ (عليه السلام): ما قُسِّمَ بَيْنَ الْعِبادِ أفْضَلُ مِنَ الْعَقْلِ،
نَوْمُ الْعاقِلِ أفْضَلُ مِنْ سَهَرِالْجاهِلِ.([9])
فرمود: چيزى با فضيلت تر و بهتر از عقل، بين بندگان توزيع نشده است، (تا
جائى كه) خواب عاقل - هوشمند - افضل و بهتر از شب زنده دارى جاهل بى خرد
است.
10- قالَ (عليه السلام) : لا تَدْخُلُوا الْحَمّامَ عَلَى الرّيقِ، وَ لا
تَدْخُلُوهُ حَتّى تُطْعِمُوا شَيْئاً.([10])
فرمود: بعد از صبحانه، بدون فاصله حمّام نرويد; همچنين سعى شود با معده
خالى داخل حمام نرويد، بلكه حتّى الامكان قبل از رفتن به حمّام قدرى غذا
بخوريد.
11- قالَ (عليه السلام) : اِيّاكَ وَ الْمِزاحَ، فَاِنَّهُ يَذْهَبُ بِنُورِ
ايمانِكَ، وَ يَسْتَخِفُّ مُرُوَّتَكَ.([11])
فرمود: بر حذر باش از شوخى و مزاح ـ بى جا ـ چون كه نور ايمان را از بين مى
برد و جوانمردى و آبرو را سبك و بى اهميّت مى گرداند.
12- قالَ (عليه السلام) : اللَّحْمُ يُنْبِتُ اللَّحْمَ، وَالسَّمَكُ
يُذيبُ الْجَسَدَ.([12])
فرمود: خوردن گوشت، موجب روئيدن گوشت در بدن و فربهى آن مى گردد; ولى خوردن
ماهى، گوشت بدن را آب و جسم را لاغر مى گرداند.
13- قالَ (عليه السلام) : مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ، وَ مَنْ
حَسُنَتْ نيَّتُهُ زيدَ فى رِزْقِهِ، وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإخْوانِهِ
وَ أهْلِهِ مُدَّ فى عُمْرِهِ.([13])
فرمود: هر كه زبانش صادق باشد اعمالش تزكيه است، هر كه فكر و نيّتش نيك
باشد در روزيش توسعه خواهد بود، هر كه به دوستان و آشنايانش نيكى و احسان
كند، عمرش طولانى خواهد شد.
14- قالَ (عليه السلام) : اِذا ماتَ الْمُؤْمِنُ بَكَتْ عَلَيْهِ
الْمَلائِكَةُ وَ بُقاعُ الاَْرضِ.([14])
فرمود: زمانى كه مؤمن بميرد، ملائكه و ممتازترين قسمتهاي زمين براى او گريه
مى كنند.
15- قالَ (عليه السلام) : الْمُؤْمِنُ بِعَرْضِ كُلِّ خَيْر، لَوْ قُطِّعَ
أنْمِلَةً أنْمِلَةً كانَ خَيْراً لَهُ، وَ لَوْ وَلّى شَرْقَها وَ
غَرْبَها كانَ خَيْراً لَهُ.([15])
فرمود: مؤمن (هميشه، در همه حالات) در معرض خير و سعادت خواهد بود، چنانچه
(در سختى قرار گيرد و) بندهاى بدنش قطعه قطعه گردد برايش خير و خوشبختى
است; و اگر هم تمام شرق و غرب دنيا در اختيارش قرار گيرد، نيز برايش خير و
سعادت است.
16- قالَ(عليه السلام): مَنْ اَرادَ أنْ يَكُونَ أقْوىَ النّاسِ
فَلْيَتَوَكَّلْ علَى اللّهِ.([16])
فرمود: هركس بخواهد (در هر جهتى) قوى ترينِ مردم باشد بايد توكّل در همه
امور، بر خداوند سبحان نمايد.
17- قالَ (عليه السلام) : أداءُ الاْمانَةِ وَ الصِّدقُ يَجْلِبانِ
الرِّزْقَ، وَ الْخِيانَةُ وَ الْكِذْبُ يَجْلِبانِ الْفَقْرَ وَ
النِّفاقَ.([17])
فرمود: امانت دارى و راست گوئى، هر دو موجب توسعه روزى مى شوند; وليكن
خيانت در امانت و دروغ گوئى موجب فلاكت و بيچارگى و سبب تيرگى دل مى باشد.
18- قالَ (عليه السلام) : أبْلِغْ خَيْراً وَ قُلْ خَيْراً وَ لا تَكُنْ
إمَّعَة.([18])
فرمود: نسبت به هم نوع خود خير و نيكى داشته باش، و سخن خوب و مفيد بگو، و
خود را تابع بى تفاوت و بى مسئوليّت قرار مده.
19- قالَ (عليه السلام) : تَفَقَّهُوا فى دينَ اللهِ، فَاِنَّ الْفِقْهَ
مِفْتاحُ الْبَصيرَةِ، وَ تَمامُ الْعِبادَةِ، وَ السَّبَبُ اِلَى
الْمَنازِلِ الرَفيعَةِ وَ الرُّتَبِ الْجَليلَةِ فِى الدّينِ وَ
الدّنيا.([19])
فرمود: مسائل و احكام اعتقادى و عملى دين را فرا گيريد، چون كه شناخت احكام
و معرفت نسبت به دستورات خداوند، كليد بينائى و بينش و انديشه مى باشد و
موجب تماميّت كمال عبادات و اعمال مى گردد; و راه به سوى مقامات و منازل
بلندمرتبه دنيا و آخرت است.
20- قالَ (عليه السلام) : فَضْلُ الْفَقيهِ عَلَى العابِدِ كَفَضْلِ
الشَّمْسِ عَلَى الْكَواكِبِ، وَ مَنْ لَمْ يَتَفَقَّهْ فى دينِهِ لَمْ
يَرْضَ اللّهُ لَهُ عَمَلاً.
وَ قالَ (عليه السلام) : عَظِّمِ العالِمَ لِعِلْمِهِ وَدَعْ مُنازَعَتَهُ،
وَ صَغِّرِالْجاهِلَ لِجَهْلِهِ وَلاتَطْرُدْهُ وَلكِنْ قَرِّبْهُ وَ
عَلِّمْهُ. ([20])
فرمود: ارزش و فضيلت فقيه بر عابد همانند فضيلت خورشيد بر ستاره ها است; و
كسى كه در امور دين فقيه و عارف نباشد، خداوند نسبت به اعمال او راضى
نخواهد بود.
و نيز فرمود: عالم را به جهت عملش تعظيم و احترام كن و با او منازعه منما،
و اعتنائى به جاهل مكن ولى طردش هم نگردان، بلكه او را جذب نما و آنچه نمى
داند تعليمش بده.
21- قالَ (عليه السلام) : دَخَلْتُ إلَيْهِ، فَقالَ: لا تَسْتَغْني
شيعَتُنا عَنْ أرْبَع: خُمْرَة يُصَلِّي عَلَيْها، وَ خاتَم يَتَخَتَّمُ
بِهِ، وَ سِواك يَسْتاكُ بِهِ، وَ سُبْحَة مِنْ طينِ قَبْرِ أبي عَبْدِ
اللّهِ ع فيها ثَلاثٌ وَ ثَلاثُونَ حَبَّةً، مَتى قَلَّبَهَا ذاكِراً
لِلّهِ كُتِبَ لَهُ بِكُلِّ حَبَّة أرْبَعُونَ حَسَنَةً، وَ إذا قَلَّبَها
ساهِياً يَعْبَثُ بِها كُتِبَ لَهُ عِشْرُونَ حَسَنَةً.([21])
فرمود: شيعيان و دوستان ما (در هر حال و در هر كجاكه باشند) از چهار چيز
نبايد بى نياز باشند:
جانمازى كه بر آن نماز بخوانند، انگشترى كه در دست نمايند، مسواكى كه
دندانهاى خود را به وسيله آن مسواك كنند; و تسبيحى از تُربت امام حسين
(عليه السلام) كه داراى 34 دانه باشد و به وسيله آن ذِكر گويد، كه خداوند
متعال در مقابل هر دانه آن چهل حَسَنِه در نامه اعمالش ثبت مى نمايد; و
چنانچه آن را دست گيرد بدون آن كه ذِكرى و دعائى بخواند 20 حسنه به او داده
مى شود.
22- قالَ (عليه السلام) : صَلوةُ النّوافِلِ قُرْبانٌ اِلَى اللهِ لِكُلِّ
مُؤمِن.([22])
فرمود: انجام نمازهاى مستحبّى، هر مؤمنى را به خداوند متعال نزديك مى
نمايد.
23- قالَ (عليه السلام) : مَثَلُ الدّنيا مَثَلُ الْحَيَّةِ، مَسُّها
لَيِّنٌ وَ فى جَوْفِهَا السَّمُّ الْقاتِلِ، يَحْذَرُهَاالرِّجالُ ذَوِى
الْعُقُولِ وَ يَهْوى اِلَيْهَاالصِّبْيانُ بِأيْديهِمْ.([23])
فرمود: مَثَل دنيا همانند مار است كه پوست ظاهر آن نرم و لطيف و خوشرنگ،
ولى در درون آن سمّ كشنده اى است كه مردان عاقل و هشيار از آن گريزانند و
بچّه صفتان و بولهوسان به آن عشق مىورزند.
24- قالَ (عليه السلام) : مَثَلُ الدُّنيا مَثَلُ ماءِالْبَحْرِ كُلَّما
شَرِبَ مِنْهُ الْعطْشانُ اِزْدادَ عَطَشاً حَتّى يَقْتُلُهُ.([24])
فرمود: مَثَل دنيا (و اموال و زيورآلات و تجمّلات آن) همانند آب دريا است
كه انسانِ تشنه، هر چه از آن بياشامد بيشتر تشنه مى شود و آنقدر ميل مى كند
تا هلاك شود.
25- قالَ (عليه السلام) : لَيْسَ الْقَبْلَةُ عَلَى الْفَمِ اِلاّ
لِلزَّوْجَةِ وَ الْوَلَدِ الصَّغيرِ.([25])
فرمود: بوسيدن لب ها و دهان ـ براى يكديگر در هر حالتى ـ صحيح نيست مگر
براى همسر و يا فرزند كوچك.
26- قالَ (عليه السلام) : مَنْ نَظَرَ بِرَأيْهِ هَلَكَ، وَ مَنْ تَرَكَ
أهْلَ بَيْتِ نَبيِّهِ ضَلَّ، وَ مَنْ تَرَكَ كِتابَ اللهِ وَ قَوْلَ
نَبيِّهِ كَفَرَ.([26])
فرمود: هركس به رأى و سليقه خود اهميّت دهد و در مسائل دين به آن عمل كند
هلاك مى شود، و هركس اهل بيت پيغمبر صلّى الله عليه وآله وسلّم را رها كند
گمراه مى گردد، و هركس قرآن و سنّت رسول خدا را ترك كند كافر مى باشد.
27- قالَ (عليه السلام) : إنَّ اللهَ لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوّامَ،
إنَّ اللهَ لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ الْفارِغَ.([27])
فرمود: همانا خداوند دشمن دارد آن بنده اى را كه زياد بخوابد، و دشمن دارد
آن بنده اى را كه بيكار باشد.
28- قالَ (عليه السلام) : التَّواضُعُ: أنْ تُعْطِيَ النّاسَ ما تُحِبُّ
أنْ تُعْطاهُ.([28])
فرمود: تواضع و فروتنى آن است كه آن چه دوست دارى، ديگران درباره تو انجام
دهند، تو هم همان را درباره ديگران انجام دهى.
29- قالَ (عليه السلام) : يُسْتَحَبُّ غَرامَةُ الْغُلامِ فى صِغَرِهِ
لِيَكُونَ حَليماً فى كِبَرِهِ وَ يَنْبَغى لِلرَّجُلِ أنْ يُوَسِّعَ عَلى
عَيالِهِ لِئَلاّ يَتَمَنَّوْا مَوْتَهَ.([29])
فرمود: بهتر است پسر را در دوران كودكى به كارهاى مختلف و سخت، وادار نمائى
تا در بزرگى حليم و بردبار باشد; و بهتر است مرد نسبت به اهل منزل خود دست
و دل باز باشد و در حدّ توان رفع نياز كند تا آرزوى مرگش را ننمايند.
30- قالَ (عليه السلام) : لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يُحاسِبْ نَفْسَهُ فى
كُلِّ يَوْم، فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً إسْتَزادَ اللهَ، وَ إنْ عَمِلَ
سَيِّئاً إسْتَغْفَرَاللهَ وَ تابَ اِلَيْهِ.([30])
فرمود: از شيعيان و دوستان ما نيست، كسى كه هر روز محاسبه نَفْس و بررسى
اعمال خود را نداشته باشد، كه اگر چنانچه اعمال و نيّاتش خوب بوده، سعى كند
بر آن ها بيفزايد و اگر زشت و ناپسند بوده است، از خداوند طلب مغفرت و
آمرزش كند و جبران نمايد.
31- قالَ (عليه السلام) : ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن،
فَيُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ، إلاّ كانَ كَشْفُ ذلِكَ
الْبَلاءِ وَشيكاً، وَ ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن
فَيُمْسِكُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ كانَ ذلِكَ الْبَلاءُ طَويلاً، فَإذا
نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعاءِ، وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ
عَزَّ وَ جَلَّ.([31])
فرمود: بلائ و گرفتارى بر مؤمنى وارد نمى شود مگر آن كه خداوند جلّ و على
بر او الهام مى فرستد كه به درگاه بارى تعالى دعا نمايد; و آن بلا سريع بر
طرف خواهد شد.
و چنانچه از دعا خود دارى نمايد، آن بلا و گرفتارى طولانى گردد.
پس هر گاه فتنه و بلائى بر شما وارد شود، به درگاه خداوند مهربان دعا و
زارى نمائيد.
32- قالَ (عليه السلام) : ما فِى الْميزانِ شَيْيءٌ أثْقَلُ مِنَ الصَّلاةِ
عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمّد.([32])
فرمود: در ميزان الهى نيست عمل و چيزى، سنگين تر از ذكر صلوات بر محمّد و
اهل بيتش (صلوات الله عليهم اجمعين).
33- قالَ (عليه السلام) : قَليلُ الْعَمَلِ مِنَ الْعاقِلِ مَقْبُونٌ
مُضاعَفٌ وَ كَثيرُالْعَمَلِ مِنْ أهْلِ الْهَوى وَالْجَهْلِ
مَرْدُودٌ.([33])
فرمود: اعمال شخص عاقل مقبول است و چند برابر أجر خواهد داشت گرچه قليل
باشد، ولى شخص نادان و هوسران گرچه زيادكار و خدمت و عبادت كند پذيرفته
نخواهد بود.
34- قالَ (عليه السلام) : وَشَعْرُ الْجَسَدِ إذا طالَ قَطَعَ ماءَ
الصُّلْبِ، وَأرْخىَ الْمَفاصِلَ، وَ وَرِثَ الضَّعْفَ وَالسِلَّ، وَ إنَّ
النُّورَةَ تَزيدُ فِى ماءِالصُّلْبِ، وَ تُقَّوِى الْبَدَنَ، وَتَزيدُ فى
شَخْمِ الْكُلْيَتَيْنِ، وَ تَسْمِنُ الْبَدَنَ.([34])
فرمود: موهاى بدن ـ زير بغل و اطراف عورت ـ چنانچه بلند شود سبب قطع و
كمبود آب كمر، سستى مفاصل استخوان و ضعف سينه و گلو خواهد شد، استعمال نوره
سبب تقويت تمامى آن ها مى باشد.
35- قالَ (عليه السلام) : ثَلاثَةٌ يَجْلُونَ الْبَصَرَ: النَّظَرُ إلَى
الخُضْرَةِ، وَ النَّظَرُ إلَى الْماءِالْجارى، وَ النَّظَرُ إلَى
الْوَجْهِ الْحَسَنِ.([35])
فرمود: سه چيز بر نورانيّت چشم مى افزايد: نگاه بر سبزه، نگاه بر آب جارى و
نگاه به صورت زيبا.
36- قالَ (عليه السلام) : إنَّ الاْرْضَ لا تَخُلُو مِنْ حُجَّة، وَ أنَا
وَ اللهِ ذلِكَ الْحُجَّةُ.([36])
فرمود: همانا زمين در هيچ موقعيّتى خالى از حجّت خدا نيست و به خدا سوگند
كه من خليفه و حجّت خداوند هستم.
37- قالَ (عليه السلام) : ألْمُؤْمِنُ مِثْلُ كَفَّتَىِ الْميزانِ كُلَّما
زيدَ فى ايمانِهِ زيدَ فى بَلائِهِ.([37])
فرمود: مؤمن همانند دو كفّه ترازو است، كه هر چه ايمانش افزوده شود بلاها و
آزمايشاتش بيشتر مى گردد.
38- قالَ (عليه السلام) : إنَّما أمِرْتُمْ أنْ تَسْئَلُوا، وَ لَيْسَ
عَلَيْنَا الْجَوابُ، إنَّما ذلِكَ إلَيْنا.([38])
فرمود: شماها مأمور شده ايد كه ـ از ما اهل بيت رسول الله ـ سؤال كنيد،
وليكن جواب و پاسخ آن ها بر ما واجب نيست بلكه اگر مصلحت بود پاسخ مى دهيم
وگرنه ساكت مى باشيم.
39- قالَ (عليه السلام) : ما ذِئْبانِ ضارِبانِ فى غَنَم قَدْ غابَ عَنْهُ
رُعاؤُها، بِأضَرَّ فى دينِ مُسْلِم مِنْ حُبِّ الرِّياسَةِ.([39])
فرمود: خطر و ضرر علاقه به رياست براى مسلمان بيش از دو گرگ درّنده اى است،
به گله گوسفندى كه چوپان ندارند حمله كنند.
40- قالَ (عليه السلام) : الإيمانُ فَوْقَ الاْسْلامِ بِدَرَجَة،
وَالتَّقْوى فَوْقَ الإيمانِ بِدَرَجَة، وَ الْيَقينُ فَوْقَ التَّقْوى
بِدَرَجَة، وَ ما قُسِّمَ فِى النّاسِ شَيْيءٌ أقَلُّ مِنَ
الْيَقينِ.([40])
فرمود: ايمان، يك درجه از اسلام بالاتر است; تقوى نيز، يك درجه از ايمان
بالاتر; يقين، يك درجه از تقوى بالاتر و برتر مى باشد و درجه اى كمتر از
مرحله يقين در بين مردم ثمره بخش نخواهد بود.
پاورقيها:
[1] - كافى: ج 1، ص 50، ح 11، أعيان الشيعة: ج 2، ص 9، نزهة النّاظر: ص
121، ح 1.
[2] - اصول كافي: ج 2، ص 471، ح 2. وسائل الشّيعة: ج 7، ص 44، ح 8674.
[3] - كافي: ج 8، ص 273، ح 409. وسائل الشّيعة: ج 2، ص 408، ح 2490. بحار:
ج 59، ص 68، ح 18.
[4] - نزهة النّاظر و تنبيه الخاطر حلوانى: ص 122، ح 2.
[5] - تهذيب الأحكام: ج 6، ص 350، ح 991، وافى: ج 4، ص 433، ح 2273.
[6] - تحف العقول: ص 291، بحارالأنوار: ج 1، ص 150، ضمن ح 30.
[7] - نزهة الناظر و تنبيه الخاطر: ص 123، ح 13، بحارالأنوار: ج 75، ص 140،
ح 37.
[8] - نزهة الناظر و تنبيه الخاطر: ص 124، ح 15.
[9] - تحف العقول: ص 213، بحارالأنوار: ج 1، ص 154، ضمن ح 30، و ج 75، ص
312، ضمن ح 1.
[10] - وسائل الشّيعة: ج 2، ص 52، ح 1454.
[11] - وسائل الشّيعة: ج 12، ص 118، ح 15812.
[12] - وسائل الشيعة: ج 25، ص 78، ح 21240.
[13]- تحف العقول: ص 388، س 17، بحارالأنوار: ج 75، ص 303، ضمن حديث 25.
[14] - اصول كافى: ج 1، ص 38، بحارالأنوار: ج 82، ص 177، ح 18.
[15] - كتاب التمحيص: ص 55، ح 109، بحار الأنوار: ج 64، ح ص 242، ح 79.
[16] - بحارالأنوار: ج 75، ص 327، ضمن ح 4.
[17] - تحف العقول: ص 297، بحارالأنوار: ج 75، ص 327، ضمن ح 4.
[18] - تحف العقول: ص 304، بحارالأنوار: ج 2، ص 21، ح 62، و ج 75، ص 325، ح
2.
[19] - تحف العقول: ص 302، بحارالأنوار: ج 10، ص 247، ح 13.
[20] - تحف العقول: ص 303 و ص 209.
[21] - تهذيب الأحكام: 6/75، ح 147، بحار الأنوار: 101/132، ح 61.
[22] - وسائل الشيعة: ح 4 ص 73، ح 4547.
[23] - تحف العقول: ص 292، بحارالأنوار: ج 1، ص 152، ضمن ح 30.
[24] - تحف العقول: ص 292، بحارالأنوار: ج 1، ص 152، ضمن ح 30.
[25] - تحف العقول: ص 302، بحارالأنوار: ج 10، ص 246، ح 12.
[26] - اصول كافى: ج 1 ص 72 ح 10.
[27] - وسائل الشّيعة ج 17 ص 58 ح 4.
[28] - وسائل الشّيعة: ج 15، ص 273، ح 20497.
[29] - وسائل الشّيعة: ج 21، ص 479، ح 27805.
[30] - وسائل الشّيعة: ج 16، ص 95، ح 21074.
[31] - الكافي: ج 2، ص 471، ح 2، وسائل الشّيعه: ج 7، ص 44،ح 8674.
[32] - أصول كافى: ج 2، ص 494، ح 15.
[33] - تحف العقول: ص 286، بحارالأنوار: ج 70، ص 111، ح 14.
[34] - وسائل الشّيعة: ج 2، ص 65، ح 1499.
[35] - وسائل الشّيعة: ج 5، ص 340، ح 3، محاسن برقى: ص 622، ح 69.
[36] - كافى ج 1 ص 179 ح 9.
[37] - تحف العقول: ص 301، بحارالأنوار: ج 78، ص 320، ضمن ح 3.
[38] - مستدرك الوسائل: ج 17، ص 278، ح 35.
[39] - وسائل الشّيعة: ج 15، ص 350، ح 1، مستدرك: ج 11، ص 381، ح 1.
[40] - وافى: ج 4، ص 145، ح 1، بحارالأنوار: ج 67، ص 136، ح 2.
منبع:
سايت انديشه قم 
