نقش آمار در ارايه سيماي روشنتر از هر موضوع و حادثه، غيرقابل انكار است؛ ليكن
در حادثه كربلا و مسايل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف نقلها و منابع،
نميتوان در بسياري از جهات، آمار دقيق و مورد اتفاق ذكر كرد و آنچه نقل شده،
گاهي تفاوتهاي بسياري با هم دارد. در عين حال بعضي از مطالب آماري، حادثه
كربلا را گوياتر ميسازد. به همين دليل به ذكر نمونههايي از ارقام و آمار اين
واقعه جاويدان ميپردازيم:
مدت قيام امام حسين(عليه السلام)از روز امتناع از بيعت با يزيد تا روز عاشورا
175 روز طول كشيد: 12 روز در مدينه، 4 ماه و 10 روز در مكه، 23 روز بين راه مكه
تا كربلا و 8 روز در كربلا (2 تا 10 محرم).
منزلهايي كه بين مكه تا كوفه بود و امام حسين(عليه السلام)آنها را پيمود تا
به كربلا رسيد 18 منزل بود (معجمالبلدان). فاصله منزلها با هم سه فرسخ و گاهي پنج فرسخ بود.
منزلهاي ميان كوفه تا شام 14 منزل بود كه اهلبيت را در حال اسارت از آنها
عبور دادند.
نامههايي كه از كوفه به امام حسين(عليه السلام)در مكه رسيده و او را دعوت به
آمدن كرده بودند 12000 نامه بود (طبق نقل شيخ مفيد).
بيعتكنندگان با مسلم بن عقيل در كوفه 18000 نفر يا 25000 نفر و يا 40000 نفر
گفته شده است.
شهداي كربلا از اولاد ابيطالب كه نامشان در زيارت «ناحيه مقدسه» آمده است 17
نفر، شهداي كربلا از اولاد ابيطالب كه نامشان در زيارت ناحيه نيامده است 13
نفر، سه نفر هم كودك از بنيهاشم شهيد شدند، جمعاً 33 نفر. اين افراد به شرح
ذيلاند: امام حسين(عليه السلام))، اولاد امام حسين(عليه السلام)3 نفر، اولاد
علي(عليه السلام) 9نفر، اولاد امام حسن(عليه السلام)4 نفر، اولاد عقيل 12 نفر،
اولاد جعفر 4 نفر.
غير از امام حسين(عليه السلام)و بنيهاشم، شهدايي كه نامشان در زيارت ناحيه
مقدسه و برخي منابع ديگر آمده 82 نفرند. غير از آنان، نام 29 نفر ديگر در منابع
متأخر آمده است.
جمع شهداي كوفه از ياران امام 138 نفر هستند. تعداد 14 نفر از جمع اين جناح
حسيني، غلام بودهاند.
شهدايي كه سرهايشان بين قبايل تقسيم شده و از كربلا به كوفه برده شدند 78 نفر
بودند. تقسيم سرها به اين صورت بود: قيس بن اشعث، رئيس بني كنده 13 سر، شمر
رئيس هوازن 12 سر، قبيله بنيتميم 17 سر، قبيله بنياسد 16سر، قبيله مذحج 6 سر،
افراد متفرقه از قبايل ديگر 13 سر.
پس از شهادت حسين(عليه السلام)33 زخم نيزه و 34 ضربه شمشير، غير از زخمهاي
تير بر بدن آن حضرت بود.
شركت كنندگان در اسب تاختن بر بدن امام حسين 10 نفر بودند.
سپاهيان كوفه 33 هزار نفر بودند كه به جنگ امام حسين(عليه السلام)آمدند.
تعداد آن سپاهيان در ابتدا 22 هزار بودند كه به اين صورت آمدند: عمرسعد با 6000
نفر، سنان با 4000 نفر، عروه بن قيس با 4000 نفر، شمر با 4000 نفر، شيث بن ربعي
با 4000 نفر، آنچه بعداً اضافه شدند: يزيد بن ركاب كلبي با 2000 نفر، حصين بن
نمير با 4000 نفر، مازني با 3000 و نصر مازني با 2000 نفر.
سيدالشهداء روز عاشورا براي 10 نفر مرثيه خواند و در شهادتشان سخناني فرمود و
آنان را دعا، يا دشمنان آنان را نفرين كرد. اينان عبارتند از: علياكبر، عباس،
قاسم، عبدالله بن حسن، عبدالله طفل شيرخوار، مسلم بن عوسجه، حبيب بن مظاهر،
حربن يزيد رياحي، زهير بن قين و جون. و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت
فرستاد: مسلم و هاني.
امام حسين(عليه السلام)بر بالين 7 نفر از شهدا پياده رفت: مسلم بن عوسجه، حر،
واضح رومي، جون، عباس، علياكبر، قاسم.
سر سه شهيد را روز عاشورا به جانب امام حسين(عليه السلام)انداختند: عبدالله
بن عمير كلبي، عمرو بن جناده، ابن ابي شبيب شاكري.
سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه كردند: علياكبر، عباس، عبدالرحمن بن عمير.
مادر 9 نفر از شهداي كربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسرشان
بودند: رباب مادر عبدالله بن حسين، زينب مادر عون بن عبدالله جعفر، رمله مادر
قاسم بن حسن، بنت شليل جبليه مادر عبدالله بن حسن، رقيه مادر عبدالله بن مسلم،
مادر محمد بن ابي سعيد بن عقيل، مادر عمرو بن جناده، ام وهب مادر عبدالله بن
وهب كلبي، شهيد مطهري(ره) اين مطلب را جز تحريفات عاشورا ميدانند.
5 كودك نابالغ در كربلا شهيد شدند: عبدالله طفل شيرخوار امام حسين، عبدالله
بن حسن، محمد بن ابي سعيد بن عقيل، قاسم بن حسن، عمرو بن جناده انصاري.
5 نفر از شهداي كربلا از اصحاب رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم)بودند:
انس بن حرث كاهلي، مسلم بن عوسجه، هاني بن عروه، حبيب بن مظاهر، عبدالله بن
بقطر عميري.
در ركاب سيدالشهداء تعداد 15 غلام شهيد شدند: نصر و سعد (از غلامان علي(عليه
السلام)) ، منحج (غلام امام مجتبي(عليه السلام)))، اسلم و قارب (غلامان امام
حسين(عليه السلام))) حرث غلام حمزه، جون غلام ابوذر، رافع غلام مسلم ازدي، سعد
غلام عمر صيداوي، سالم غلام بنيالمدينه، سالم غلام عبدي، شوذب غلام شاكر، شيب
غلام حرث جابري، واضح غلام حرث سلماني. اين 14 نفر در كربلا شهيد شدند. سلمان
غلام امام حسين(عليه السلام)را نيز آن حضرت به بصره فرستاد و آنجا شهيدشد.
2 نفر از ياران امام حسين(عليه السلام)روز عاشورا اسير و شهيد شدند: سوار بن
منعم و موقع بن ثمامه صيداوي.
4 نفر از ياران امام در كربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسيدند: سعد بن
حرث و برادرش ابوالحتوف، سويد بن ابي مطاع كه مجروح بوده و محمد بن ابي سعيد بن
عقيل.
7 نفر در حضور پدرشان شهيد شدند: علياكبر، عبدالله بن حسين، عمرو بن جناده،
عبدالله بن يزيد، مجمع بن عائذ، عبدالرحمن بن مسعود.
5 نفر زن از خيام حسيني به طرف دشمن بيرون آمده و حمله يا اعتراض كردند: كنيز
مسلم بن عوسجه، ام وهب زن عبدالله كلبي، مادر عبدالله كلبي، زينب كبري، مادر
عمرو بن جناده.زني كه در كربلا شهيد شد مادر وهب (همسر عبدالله بن عمير كلبي)
بود.زناني كه در كربلا بودند: زينب، امكلثوم، فاطمه، صفيه، رقيه، امهاني.
مدت قيام امام حسين(عليه السلام)از روز امتناع از بيعت با يزيد تا روز عاشورا
175 روز طول كشيد: 12 روز در مدينه، 4 ماه و 10 روز در مكه، 23 روز بين راه مكه
تا كربلا 